Atmadharma magazine - Ank 238
(Year 20 - Vir Nirvana Samvat 2489, A.D. 1963).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 6 of 21

background image
શ્રાવક: ૨૪૮૯ : પ :
પરમાત્મપદને ભેટવા દોડતી.... અને આસ્રવભાવોને તોડતી
સાધક. ધર્માત્માની. પરિણતિ
સોનગઢમાં માગસર સુદ છઠ્ઠના રોજ રાજકોટના શેઠશ્રી મોહનલાલ મગનલાલ
તુરખીઆના મકાનના વાસ્તુપ્રસંગે પૂ. ગુરુદેવના પ્રવચનમાંથી
આત્મા શાંત–સ્વચ્છ ચૈતન્યરસથી ભરેલ સરોવર છે; પોતે ચૈતન્યહંસ છે, તેનામાં ચૈતન્ય અને
વિકારને જુદા પાડવાની તાકાત છે. ચૈતન્ય અને વિકારને જુદા પાડીને ચૈતન્યના આનંદનો ચારો ચરે
એવો હંસ પોતે છે અને સરોવર પણ પોતે છે; પોતે પોતામાં જ કેલિ કરે છે. પહેલાં આવા
આત્મસ્વરૂપની દ્રષ્ટિ થવી જોઈએ. આવી સત્ દ્રષ્ટિ વગર સદાચરણ હોય નહિ. દયાદાનાદિ રાગમાં
લાભ માનીને જે આચરણ થાય તે સદાચરણ નથી પણ અસત્ આચરણ છે. રાગ તે ચૈતન્યહંસનો
ચારો નથી, ચૈતન્યહંસનો ચારો તો નિર્મળ જ્ઞાન–આનંદરસ છે.
ચૈતન્યરસથી છલકાતા શાંત સરોવરમાં રાગાદિની વૃત્તિઓ તે સેવાળ જેવી છે, મલિન છે. તે
મલિનતા સ્વભાવની વસ્તુ નથી. સ્વભાવની વસ્તુ તો જ્ઞાન–આનંદ છે. આવી પ્રથમ દ્રષ્ટિ થાય ત્યારે
જીવને ધર્મી કહેવામાં આવે છે, ને એવા ધર્મીજીવને આસ્રવ રોકાય છે.
આ ચૈતન્યમૂર્તિ આત્મા જ્ઞાન–આનંદ–સુખ–સ્વચ્છતા–પ્રભુતા વગેરેથી ભરેલો ભગવાન છે, તે
પુણ્ય–પાપના આસ્રવોથી રહિત છે. જેમ આત્માનો સ્વભાવ આસ્રવથી શૂન્ય છે તેમ તે સ્વભાવમાં જેની
દ્રષ્ટિ વળી છે એવા જ્ઞાનીને પણ આસ્રવ નથી. જેમ જડપદાર્થો આત્માથી અત્યંત જુદા છે, તેમ પુણ્ય–
પાપ ભાવો પણ ધર્માત્માની નિર્વિકલ્પઅનુભૂતિથી અત્યંત જુદા છે, તેમાં ધર્મીને જરાય એકતા નથી.
આવી નિર્મળ જ્ઞાન–આનંદથી ભરેલી પરિણતિ તે ધર્મીનું ઘર છે, તે જ ધર્મત્માનું નિવાસધામ છે;
રાગાદિ પરભાવો તે ધર્માત્માનું નિવાસધામ નથી.
ભગવાનઅર્હંતોને સર્વજ્ઞતા ને પૂર્ણાનંદ ક્યાંથી પ્રગટ્યા? અંદર ચૈતન્યસામર્થ્યમાં હતા તે જ
પ્રગટ્યા છે; દરેક આત્મામાં એવું સામર્થ્ય રહેલું છે; તે સામર્થ્યની પ્રતીત કરીને. તેની સન્મુખ પરિણમવું
તેનું નામ જ સદાચરણ છે. ધર્માત્માએ અંતર્મુખ થઈને નિર્વિકલ્પ અનુભૂતિવડે રાગ સાથેની એકતા
તોડીને અને સ્વભાવ સાથેની એકતા જોડીને આસ્રવોને પોતાથી જુદા કર્યા છે. સમ્યક્ અનુભવ વગર
ચારિત્રદશા શું છે તેની ગતાગમ હોય નહીં અને જ્યાં સમ્યક અનુભવ થયો, –નિર્વિકલ્પઆનંદનું વેદન
થયું ત્યાં ધર્માત્મા આસ્રવથી ભિન્ન થયા, તેને આસ્રવનો અભાવ જ કહી દીધો છે. ધર્માત્માને હજી
કેવળજ્ઞાન ખીલ્યું નથી પણ કેવળજ્ઞાનની ખાણ તેણે પોતામાં દેખી દીધી છે, હવે તેમાં એકગ્રતાવડે તે
ખાણ ખોદીને તે કેવળજ્ઞાન પ્રગટ કરશે. ચૈતન્યનિધાનની ખાણ દેખી છે એટલે રાગમાં ક્યાંય જરાપણ
આત્મબુદ્ધિ રહી નથી, માટે તે રાગરહિત જ છે, તેને આસ્રવ નથી.
ધર્માત્માને રાગરહિત અને આસ્રવરહિત કહ્યા, છતાં પર્યાયમાં હજી જ્ઞાનાદિનું ઓછું પરિણમન
છે–તેનો સાધકને ખ્યાલ છે. દ્રષ્ટિના વિષયમાં તો પૂર્ણસ્વભાવ