ને તત્ત્વજ્ઞાનની આરાધનાનું ફળ મહાન સિદ્ધપદ છે. એક ક્ષણ પણ તત્ત્વજ્ઞાનની
આરાધના કરે તો અલ્પકાળમાં અનંતસુખથી ભરેલું સિદ્ધપદ પામે. ભાઇ, આવું
સિદ્ધપદ તારા આત્મામાં ભર્યું છે, તે જ તારું ખરું નિજપદ છે; પરભાવોની રમતો તે
તારી રમત નથી. જેમ માછલા વગેરે જીવોની હિંસા થાય એવી રમત આર્ય–સજ્જન
માણસની ન હોય, તેમ જેમાં ચૈતન્યની શાંતિ હણાય એવા પરભાવોની રમતમાં
રાચવું તે હે ભાઈ! તારું કામ નથી. એ પરભાવમાં રાચવાનું તું છોડ....ભાઈ!
એકવાર તો તું તારું સ્વરૂપ સમજ....એ પરભાવોથી પાછો ફર ને આ તરફ
આવ....આ તરફ આવ! તારી પરિણતિના વેગને પરભાવ તરફ વળ્યો છે ત્યાંથી
પાછો વાળીને અંતરના સ્વભાવ તરફ વાળ.
શાંતિનું ધામ ચૈતન્યમાં છે. હરણીયાં મૃગજળ તરફ દોડે તેમ તમે બાહ્યવિષયોરૂપી
મૃગજળ તરફ દોડી રહ્યા છો, એ રાગાદિ પરભાવો પણ મૃગજળ જેવા છે, તેમાં કયાંય
શાંતિનું ઝરણું નથી. શાંતિનું ઝરણું ચૈતન્યધામમાં છે, તેમાં આવો....તેમાં વળો. અરે,
આવા ચૈતન્યની ઓળખાણ પણ દુર્લભ છે, તેમાં લીનતારૂપ સંયમદશા તો બહુ જ દુર્લભ
છે. સંયમદશા ને મુનિદશા જેણે પ્રગટી તેણે તો પરમાત્માના ઘરમાં પ્રવેશ કર્યો.
સમ્યગ્દર્શન થયું ત્યાં પોતાના અંતરમાં પરમાત્માનું ઘર દેખ્યું. તેણે નિજઘરમાં વાસ
કર્યો. આવું નિજઘર બતાવીને આચાર્યદેવ કહે છે કે હે ભાઈ! આ શુદ્ધ ચૈતન્યધાતુ છે તે
જ તારું પદ છે, તે જ તારું વાસ્તુ છે, તે જ તારું રહેઠાણ છે, તેમાં નિવાસ કર. રાગ તારું
પદ નથી, રાગ તારું રહેઠાણ નથી. જુઓ, આ આચાર્યદેવ સ્વઘરમાં અપૂર્વ વાસ્તુ કરાવે
છે. પુણ્યમાં–રાગમાં જે વાસ્તુ માને તે તો ઘોર સંસારમાં હીંડે છે, સંસારમાં ભ્રમણ કરે
છે. આચાર્યદેવ પ્રવચનસાર ગાથા. ૭૭ માં કહે છે કે પુણ્ય અને પાપમાં કાંઈ ફેર નથી–
એમ જે જીવ નથી માનતો ને મોહથી પુણ્યમાં સુખ માને છે, પુણ્યમાં ધર્મ માને છે, તે
જીવ મોહને લીધે ઘોર–અપાર સંસારમાં પરિભ્રમણ કરે છે. તેને અહીં જગાડીને
આચાર્યદેવ કહે છે કે તારું નિજપદ પુણ્યપાપ બન્નેથી રહિત છે તેને તું દેખ. તારી રુચિના
વેગને અંતરમાં વાળ. જેમ રણે ચડેલા રજપૂતનું શૌર્ય છૂપે નહિ તેમ ચિદાનંદને
અનુભવનારા જ્ઞાનીનાં જ્ઞાન છૂપે નહિ. આત્માને સાધવા માટે શૂરવીર થઇને જે જાગ્યો
તેનો ઉત્સાહ છૂપે નહિ. જ્યાં આત્માને સાધવા જાગ્યો ત્યાં અનાદિકાળની ઊંઘ
ક્ષણમાત્રમાં દૂર થઇ જાય છે. અહા, સંતોની વાણી! કુંભકર્ણ જેવાનેય ઊંઘમાંથી જગાડી
દે છે. (કુંભકર્ણની ઊંઘ છ માસની