Atmadharma magazine - Ank 242-243
(Year 21 - Vir Nirvana Samvat 2490, A.D. 1964).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 33 of 37

background image
ઃ ૩૦ઃ આત્મધર્મઃ ૨૪૨–૨૪૩
એક વૈરાગ્ય–પત્ર
સંસારમાં સંયોગ–વિયોગના અનેકવિધ પ્રસંગો સદાય બન્યા કરતા હોય છે; એવા એક વૈરાગ્યપ્રસંગે
લખાયેલા પત્રનો થોડોક ભાગ જિજ્ઞાસુઓને ઉપયોગી સમજીને અહીં પ્રગટ કર્યો છે.
નિર્મોહી આરાધક સન્તોને નમસ્કાર
સંસારમાં આઘાત–પ્રત્યાઘાતના પ્રસંગો સદાય બન્યા જ કરતા હોય છે. મોટા
મોટા માનવી પણ ક્ષણભરમાં ફૂ થઇ જતા દેખીએ છીએ; નાનકડી ઉમરમાં પણ ઘણા
ચાલ્યા જાય છે....આ જીવની પોતાની પણ એ જ સ્થિતિ થવાની છે. છતાં જીવની ટેવ
પડી ગઇ છે એટલે આવા પ્રસંગે તે બહુ દુઃખી થાય છે. સંસાર સાથેનો સંબંધ જેઓ છોડે
છે તેઓ જ દુઃખી નથી થતા.
જીવ અને શરીર જુદા પડી જાય છે, એ વાત નજરોનજર બને છે. પણ જીવ
તેની જુદાઇનો વિચાર નથી કરતો. આ શરીરથી હું જુદો પડીશ ત્યારે મારું શું થશે? હું
ક્યાં જઇશ?–એટલો વિચાર જાગે તોય જીવને ઘણી શાંતિ મળે, ને આવા આઘાતના
દુઃખને બદલે વૈરાગ્યભાવ જાગે.
જગતમાં નાના–મોટા મૃત્યુના પ્રસંગો બન્યા જ કરે છે, એક પ્રસંગ બને ને
થોડા વર્ષે ભૂલાઇ જાય, વળી બીજો પ્રસંગ બને, એવું સદાય બન્યા જ કરે છે. સારા
પ્રસંગો ને ખરાબ પ્રસંગો જગતમાં સદાય બન્યા જ કરે છે. પણ કોઇ પ્રસંગ કાયમ
નથી રહેતો. વીસ વર્ષનો યુવાન ભાઈ ગૂજરી જાય ત્યારે કેવો વૈરાગ્યપ્રસંગ હોય!
છતાં તે પણ કાળક્રમે ભૂલાઇ જાય છે કે નહિ? લગ્ન વગેરે સારા પ્રસંગે જે હર્ષ થયો
હોય તે પણ થોડા ટાઇમે ભૂલાય જાય છે, તેમ મરણ વગેરે પ્રસંગે આઘાત થયો હોય
તે પણ થોડા ટાઇમે ભૂલાઇ જાય છે.–એ બન્ને પ્રકારના પ્રસંગથી જુદો રહીને આત્મા
સદાય એવો ને એવો રહ્યા કરે છે.–એને લક્ષમાં લેવાથી જગતના બધાય દુઃખ હળવા
પડી જાય છે.
અનેક બાઇઓને નાની ઉમરમાં જ જે દુઃખ થાય છે તે લોકો ક્યાં નથી જાણતાં?–
છતાં એ બધાયના દુઃખ ભૂલાઇ જાય છે કે નહીં? સ્નેહીજનના વિયોગનું કાંઇ ઝાઝું દુઃખ
નથી હોતું, પણ આપણે પોતે મોહથી તેને મોટું રૂપ આપીને દુઃખી થઇએ છીએ. કોઇ
સ્નેહીજનનો વિયોગ થાય તેથી કાંઇ આ આત્માને દુર્ગતિમાં નથી જવું પડતું, પણ તેના
વિયોગ પાછળ બહુ ઝાઝો શોક ને આર્તધ્યાન કરે તો જીવને દુર્ગતિમાં જવું પડે છે.
શાસ્ત્રકારો કહે છે કે અરે જીવ! જેનું આયુષ્ય પૂરું થયું તે તો કોઇ કાળે પાછું આવવાનું
નથી, તું મફતનો હાયવોય કરીને શા માટે કરમ બાંધે છે?