માહ: ૨૪૯૦ આત્મધર્મ : ૨૭:
જુઓને.! બાહુબલી ભગવાન કેવા અડોલ ઊભા છે! જાણે મોક્ષને કેમ સાધ્યો તે દર્શાવી
રહ્યા હોય!! એવો અદ્ભુત દેખાવ હતો.
આ રીતે તીર્થધામ પ્રત્યે બહુમાનનો ભાવ આવે.
રત્નત્રયરૂપે પરિણમેલા જીવને પણ ‘તીર્થ’ કહેવાય છે, કેમકે જેનાથી તરાય તે તીર્થ છે;
રત્નત્રયરૂપ નૌકાવડે તે સંસારને તરે છે માટે તે તીર્થ છે. અનુભવની પ્રીતિવાળા મુમુક્ષુજીવને
પરંતુ અંતરમાં ધર્માત્માને તે વખતે ભાન છે કે આ ભાવ પરદ્રવ્યાશ્રિત છે, તે મારા
મોક્ષનું સાધન ખરેખર નથી; જેટલો ભાવ મારા સ્વદ્રવ્યને અવલંબે તે જ મોક્ષનું સાધન છે.
અહીં કોઈ એક જીવની વાત નથી, આ તો મહા સિદ્ધાંત છે એટલે બધાય જીવોને માટે
ત્રણે કાળનો અબાધિત નિયમ છે. કોઈ પણ ક્ષેત્રે જ્યારે જે કોઈ જીવને મોક્ષ સાધવો હોય તે આ
નિયમ અનુસાર જ મોક્ષને સાધી શકે છે. ‘सम्यग्दर्शन–ज्ञान–चारित्राणि मोक्षमार्गः’ એમ
મોક્ષશાસ્ત્રનું પહેલું જ સૂત્ર છે તેના બીજડાં આ સમયસારમાં ભરેલાં છે.
સર્વકર્મરહિત પૂર્ણ શુદ્ધ આત્મપરિણામ તે મોક્ષ છે; તો તે મોક્ષનું કારણ પણ તેવી જાતનું
જ હોવું જોઈએ, એટલે કે મોક્ષના કારણરૂપ પરિણામ પણ કર્મરહિત, શુદ્ધ હોવા જોઈએ. જે
પરિણામથી કર્મ બંધાય તે પરિણામ મોક્ષનું સાધન નથી. આત્માના આશ્રયે થતાં જે વીતરાગી
શ્રદ્ધા–જ્ઞાન–ચારિત્રરૂપ પરિણામ તે જ મોક્ષનું સાધન છે. –એ નિયમ છે.
માટે હે ભવ્ય! તારા આત્માને તું આવા મોક્ષમાર્ગમાં જોડ! ને બીજા ભાવોનું મમત્વ
છોડ! સ્વદ્રવ્યને આશ્રિત સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રરૂપ જે મોક્ષમાર્ગ તેમાંજ તારા આત્માને જોડ–
એમ સૂત્રની અનુમતિ છે.
અહા! જેને સાધકપણું પ્રગટાવવું હોય તેને સાધકપણું કેમ પ્રગટે તેની આ વાત છે.
મોક્ષને સાધવા માટે સૂત્રની અને સંતોની આજ્ઞા તો આમ છે કે તું તારા સ્વદ્રવ્યનો આશ્રય કરીને
તેમાં જ વિહર! તું તારા આત્માને સ્વદ્રવ્યમાં જોડ.... તો તું મોક્ષમાર્ગમાં આવ્યો એમ સૂત્રની
અને સંતોની સંમતિ છે.
‘સુવર્ણ સન્દેશ’ માંથી સાભાર