Atmadharma magazine - Ank 246
(Year 21 - Vir Nirvana Samvat 2490, A.D. 1964).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 10 of 37

background image
: પ્ર. ચૈત્ર : આત્મધર્મ : ૭ :
પંચ પરમેષ્ઠીના સ્મરણથી વિઘ્ન ટળે છે
શ્રી પંચ પરમેષ્ઠીને ઓળખીને તેના સ્મરણ–વંદનાદિથી વિઘ્ન ટળે છે–એમ
કહ્યું છે, ત્યાં વિઘ્ન એટલે બહારના સંયોગ ન સમજવા, પણ આત્મામાં તે વખતે
તીવ્ર કષાય ટળી જાય છે, તીવ્ર કષાય તે જ વિઘ્ન છે, તે વિઘ્નનો પંચ પરમેષ્ઠીના
સ્મરણથી નાશ થાય છે. પંચ પરમેષ્ઠીનું ધ્યાન કરવા છતાં બહારમાં સિંહ ખાઈ જતા
હોય એવો સંયોગ પણ હોય. પરંતુ એ સંયોગ તે કાંઈ વિઘ્ન નથી. પણ તે વખતે પંચ
પરમેષ્ઠીના સ્મરણથી તે સંયોગનું લક્ષ છૂટી જાય છે, અને પાપભાવ ટળી જાય છે, તે
જ વિઘ્ન ટળી ગયા છે, બહારનો સંયોગ રહે કે ટળે તેની સાથે કાંઈ સંબંધ નથી.
ચૈતન્યની પર્યાયમાં વિકાર થાય તેને જાણે અને તે વિકારરહિત ચૈતન્ય
સ્વભાવને જાણે ત્યારે ભેદજ્ઞાન થાય છે, દેહાદિ જડની ક્રિયાથી જુદો અને મિથ્યાત્વ
વગેરે વિકારથી રહિત એવા ચૈતન્ય સ્વભાવની પ્રતીત અને જ્ઞાન કરવાં તે જ
મોક્ષનો પ્રથમ ઉપાય છે.
દર્શન–જ્ઞાનસ્વભાવની ઓળખાણ થયા પછી વિશેષ અભ્યાસ વડે સ્વભાવની
સ્થિરતા કરે છે ત્યારે સંત–મુનિદશા પ્રગટે છે, તે દશામાં વસ્ત્રાદિ પરિગ્રહનો રાગ
હોતો નથી તેથી ત્યાં વસ્ત્રાદિ કાંઈ હોતું નથી, સહજપણે વસ્ત્રાદિ છૂટી જાય છે; ત્યાં
જે વસ્ત્રાદિ છૂટી જાય છે તે તો જડની ક્રિયા છે, તેનો કર્તા આત્મા નથી. આત્મા તો
સ્વરૂપ સ્થિરતારૂપ ક્રિયાનો જ કર્તા છે અને તે જ સાચી મુનિદશા છે. ધન્ય તે
મુનિદશા! જેઓ રાત્રિ અને દિવસ નિરંતર સ્વરૂપના પરમ અમૃતમય નિરાકૂળ
સ્વાદને અનુભવી રહ્યા છે, એક સમયના પણ પ્રમાદ વગર કેવળજ્ઞાનસ્વરૂપને સાધી
રહ્યા છે, જેમને સ્વરૂપ–સાધન કરતાં કદી પણ થાક લાગતો નથી–એવા પરમ પુરુષ
શ્રી સંત મુનિશ્વર ભગવંતોના ચરણકમળમાં નમસ્કાર હો! એ પરમ દશા વગર
મુનિદશા હોય નહિ. મુનિદશા પણ પરમેષ્ઠીપદ છે, ને તેના સ્મરણવડે પણ
આત્મામાંથી વિઘ્નકારી એવા અશુભભાવો દૂર થાય છે. એની ઓળખાણ અને
ભાવનાવડ મંગળભાવો પ્રગટે છે.