Atmadharma magazine - Ank 246
(Year 21 - Vir Nirvana Samvat 2490, A.D. 1964).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 28 of 37

background image
: પ્ર. ચૈત્ર : આત્મધર્મ : ૨૫ :
અતીન્દ્રિય આત્મા કઈ રીતે ગ્રહાય?
અલિંગ્રહણના અલૌકિ પ્રવચનોની રસધારનું થોડુંક આસ્વાદન
પ્રવચનસારની આ ૧૭૨મી ગાથા ઉપર અનેક વખત ગુરુદેવના પ્રવચનો
થયા.... એ પ્રવચનોની રસધાર કોઈ અદ્ભુત–અલૌકિક હતી.... અધ્યાત્મ–શાંત
વાતાવરણમાં ધીર–ગંભીર–શાંત શૈલિથી ગુરુદેવ અલિંગગ્રહણના ૨૦ બોલનું જે રહસ્ય
ખોલે છે તે ખરેખર આ કાળનો એક વિરલ વૈભવ છે... તેમાંય જ્યારે જ્યારે ચોથા
બોલનું વિવેચન શ્રવણ કરીએ છીએ ત્યારે એમ લાગે છે કે જાણે ચોથા કાળમાં જ બેઠા
બેઠા કોઈ મહાન શ્રુતધર પાસેથી આ શ્રવણ કરી રહ્યાં છીએ. એનો થોડોઘણો નમુનો
અહીં આપ્યો છે. (આત્મધર્મ અંક ૨૪૧–૪૨–૪૩ માં આ સંબંધી લેખો આપ્યા છે.)
આત્મા ઈન્દ્રિયો વડે જાણતો નથી.
આત્મા ચેતનામય છે, ઈન્દ્રિયો તો જડ અને પરદ્રવ્ય સાથે જોડાઈને કામ કરે
એવો આત્માનો સ્વભાવ નથી. અતીન્દ્રિયજ્ઞાનમય આત્મા છે. તે ઈન્દ્રિયો વડે જાણનારો
નથી. એટલે ઈન્દ્રિયજ્ઞાન તે આત્મા નથી. અતીન્દ્રિયજ્ઞાન તે આત્મા છે. બીજી રીતે
કહીએ તો, જેટલો વ્યવહારનો વિષય છે તે ખરેખર આત્મા નથી, શુદ્ધનયનો જે વિષય
છે તે જ પરમાર્થ આત્મા છે. ઈન્દ્રિયોથી તો અત્યંત વિભક્તપણું સાધ્યું છે, તો તે ઈન્દ્રિયો
આત્મામાં પ્રવેશવાનું સાધન કેમ હોય? તે ચૈતન્યનું ચિહ્ન કેમ હોય? ચેતન સ્વભાવી
આત્મા એવો પરાધીન કેમ હોય તે જાણવા માટે તેને પરદ્રવ્યનું ગ્રહણ કરવું પડે?
જાણનાર આત્મા ઈન્દ્રિયોથી અત્યંત નિરપેક્ષ છે.
ભાઈ, જે દ્રવ્ય તારામાં નથી તે દ્રવ્યનું અવલંબન તારા કાર્યને માટે કેમ હોય?
અહા, કેવળજ્ઞાનને સમીપમાં રાખીને સંતોએ અનુભવના અદ્ભુત રહસ્યો ખોલ્યા છે.