પર્યાયમાં નથી. જીવની પર્યાયમાં તેનું અસ્તિત્વ છે. જો તે રાગદ્વેષ–મોહ જીવની
પર્યાયમા ન હોયને જડના જ હોય, તો તે રાગાદિથી જીવને બંધન કેમ થાય? અને જો
રાગાદિથી પણ બંધન ન થતું હોય તો પછી વીતરાગતાને ને મોક્ષમાર્ગનો ઉપદેશ દેવાનું
કે તેનો ઉદ્યમ કરવાનું ક્યાં રહ્યું? માટે પર્યાયમાં જે રાગાદિ છે તે વ્યવહારથી જીવના જ
છે ને તેનાથી કર્મબંધન થાય છે–એમ જાણવું જોઈએ, ને ભૂતાર્થસ્વભાવના આશ્રય વડે
તેના નાશનો ઉદ્યમ કરવો જોઈએ.
બિમારીથી અકસ્માત સ્વર્ગવાસ પામ્યા.... તેમની ઉપર માત્ર ૩૬ વર્ષની હતી તેઓ
ભજનમંડળીના એક મુખ્ય ગાયક હતા, અને સોનગઢમાં તેમજ સૌરાષ્ટ્રના અનેક
ગામોમાં તેઓ અનેકવાર આવી ગયેલા છે. તેમના મધુર ભજનો સૌને પ્રિય લાગતા.
આવી નાની ઉંમરમાં તેમના સ્વર્ગવાસથી તેમના કુટુંબને તેમજ ભજનમંડળીને ન પુરાય
તેવી ખોટ પડી છે. આ પ્રસંગ વૈરાગ્યપ્રેરક છે. ભાઈ શાંતિલાલજીનો આત્મા ભગવાન
જિનેન્દ્રદેવની ભક્તિમાં આગળ વધી તત્ત્વજ્ઞાનવડે આત્મહિત સાધે–એ જ ભાવના.