Atmadharma magazine - Ank 248
(Year 21 - Vir Nirvana Samvat 2490, A.D. 1964).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 38 of 55

background image
: જેઠ : ૨૪૯૦ આત્મધર્મ : ૨૫ :
–કે ૯૬ કરોડ પાયદળથી રક્ષાયેલો ચક્રવર્તી, –એ કોઈ આ સંસારમાં સ્થિર નથી, અમુક
સમયે એની સ્થિતિ પૂરી થતાં તે બીજે ચાલ્યા જશે–સબકો જાના એક દિન અપની
અપની વાર’ સ્થિર તો એક ધુ્રવ ચિદાનંદ સ્વભાવ જ છે, તે જ શરણ છે, તે જ સાર છે,
એનું શરણ કરનારને કદી મરણ થતું નથી. જગતમાં અનિત્યતાના જન્મ–મરણના નાના
મોટા પ્રસંગો હરરોજ ક્ષણે ને પળે બનતા જ હોય છે, પણ જ્યારે કોઈ મોટો પ્રસંગ બને
ત્યારે સંસારની ક્ષણભંગુરતા જાણે આખા વિશ્વમાં વ્યાપી ગઈ હોય એમ સ્પષ્ટ દેખાય
છે. એટલે બાર વૈરાગ્ય ભાવનાઓનું નિરંતર ચિંતન કરવાનું સંતોએ બોધ્યું છે. આ
મહા વૈરાગ્ય પ્રસંગે આપણે પં. શ્રી ભૂધરદાસજી રચિત બાર વૈરાગ્યભાવના ચિંતવીએ–
(૧) અનત્યભવન
રાજા રાણા છત્રપતિ હાથિનકે અસવાર
મરના સબકો એકદિન અપની અપની વાર
અપની અપની વાર સર્વ પ્રાણી જ અવશિ મર જાવે
અન્ય સમસ્ત પદારથ જગમેં કોઉ થિર ન રહાવે;
યે પર વસ્તુ મોહવશ મનમેં રાગ રૂ દ્વેષ બઢાવે,
તાતેં પરમેં રાગરોષ તજ જો ઉત્તમ પદ પાવે.
[જગતમાં કોઈ વસ્તુ સ્થિર નથી, કાળસ્થિતિ પૂરી થતાં દરેક પ્રાણી અવશ્ય મરે
છે, જીવ મફતનો મોહવશ પરમાં રાગદ્વેષ વધારે છે. હે જીવ! તું પરમાં રાગદ્વેષ
છોડ....જેથી ઉત્તમ પદની પ્રાપ્તિ થાય.
]
(૨) અશરણ ભવન
દલબલદેઈદેવતા માતાપિતા પરિવાર
મરતી વિરિયાં જીવકો કોઈ ન રાખનહાર.
કોઈ ન રાખનહાર જીવકે જબ અંતિમ દિન આવે,
ઔષધ યંત્ર મંત્રકી શરણા ગ્રહે ભી કોઈ ન બચાવે.
રત્નત્રય ધર્મ હી એક શરણા યહી સર્વ જન ગાવે,
તાતેં સબકી શરણ છોડ, ગ્રહુ ધર્મ મુક્તિપદ પાવે.
[જીવનો અંતસમય આવતાં કોઈ તેને રાખી શકનાર નથી, કોઈ યંત્ર–મંત્ર કે
ઔષધ તેને બચાવનાર નથી; એક રત્નત્રયધર્મ જ શરણરૂપ છે. માટે હે જીવ! બીજા
બધાનું શરણ છોડીને એ ધર્મનું જ ગ્રહણ કર, –જેથી મુક્તિપદ પમાય.
]