Atmadharma magazine - Ank 248
(Year 21 - Vir Nirvana Samvat 2490, A.D. 1964).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 49 of 55

background image
: ૩૬ : આત્મધર્મ : જેઠ : ૨૪૯૦
મુક્તસ્વરૂપ આત્મા જે દ્રષ્ટિમાં આવ્યો તે દ્રષ્ટિમાં વળી બંધન કેવું? એવી દ્રષ્ટિને
બીજા કોઈનું અવલંબન નથી. પહેલાં વિકલ્પ હતો તેની મદદથી આવી દ્રષ્ટિ પ્રગટી એમ
નથી. એ દ્રષ્ટિ નિરાલંબી છે, રાગના વિકલ્પનો એમાં અભાવ છે. એકવાર આવી દ્રષ્ટિ
થઈ ત્યાં નિઃશંકતા વગેરે આઠ ગુણો પ્રગટ્યા. અંતરમાં એનું ભાવભાસન થાય તો
માર્ગ પ્રગટે. વિકલ્પોના ને શરીરના નાટકોથી જુદો પુદ્ગલના સ્વાંગોથી પાર જ્ઞાયકમૂર્તિ
આત્મા છે, એના જ અવલંબને લાભ છે. એ જ્ઞાયકતત્ત્વ કોઈથી બિલકુલ ઘેરાયેલું છે જ
નહિ, રાગનો ઘેરો પણ તેને નથી, રાગ પણ તેનાથી બહાર જ છે. અરે, આવું નિરૂપાધિ
તત્ત્વ, બધાથી છૂટું ને છૂટું, તે પ્રતીતમાં આવતાં જ ક્યાંય આત્મબુદ્ધિ ન રહી, કોઈ
પરભાવમાં અટકવાનું ન રહ્યું, પરિણામ સ્વભાવભાવ તરફ ઢળ્‌યા... એટલે શુદ્ધતા જ
થવા લાગી, પરભાવથી જુદો ને જુદો જ રહેવા લાગ્યો.–આવી ધર્મીની દશા છે.
યાત્રા પછીનું આ સોનગઢમાં મંગલાચરણ થાય છે. સમ્યગ્જ્ઞાનનો દીવો... એ
ચીરંજીવો... એ જ મંગળરૂપ છે. સ્વસત્તાના અંતર્મુખ અવલંબનરૂપ પરિણતિમાંથી
પરભાવ ખરી ગયા છે... તે પરિણતિ જ નિર્જરા છે, ને તે જ મંગળ છે. વીતરાગી
જૈનસન્દેશ તો આમ કરવાનું બતાવે છે. પરભાવનું અવલંબન કરવાનું બતાવે તે
‘જૈનસન્દેશ’ નહિ, ધર્માત્માને ક્યાંય કોઈ પરના અવલંબનની ભાવના જ નથી.
સ્વભાવના અવલંબનરૂપ ભાવને જ તે પોતાનો જાણે છે, ને તે ભાવથી જ તેને નિર્જરા
થાય છે; સમ્યક્ત્વના આઠેય ગુણ (અંગ) તેમાં સમાઈ જાય છે.
દુ:ખ તો ઘણાં સહન કર્યા. પણ?
અરે જીવ! અનંતસંસારમાં પરિભ્રમણ કરતાં તેં ઘણાં દુઃખો
સહન કર્યા, નરકાદિના ઘોરમાં ઘોર દુઃખોથી તું સોંસરવટ નીકળી
ગયો–પ....ણ....વિરાધકભાવે; એકવાર જો આરાધકભાવે બધા
દુઃખોથી સોંસરવટ નીકળી જા એટલે કે ગમે તેવી પ્રતિકૂળતા આવે
તોપણ આરાધકભાવથી તું ડગ નહિ, તો ફરીને આ સંસારનું કોઈ
દુઃખ તને ન આવે–ને તારું સુખધામ તને પ્રાપ્ત થાય.
(ચર્ચામાંથી)