Atmadharma magazine - Ank 255
(Year 22 - Vir Nirvana Samvat 2491, A.D. 1965).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 5 of 29

background image
: ૨ : : પોષ :
અર્હંતોએ સેવેલો સ્વાશ્રિત મોક્ષમાર્ગ
(સમયસાર સર્વવિશુદ્ધજ્ઞાન–અધિકાર–પ્રવચનોમાંથી)
અહા, આચાર્યદેવની કેટલી નિઃશંકતા!
શુદ્ધજ્ઞાનસ્વભાવની સન્મુખતાથી પોતે મોક્ષમાર્ગના ઉપાસક
થઈને, બધાય અર્હંતદેવોને સાક્ષીપણે ઉતારીને બેધડકપણે કહે
છે કે અહો, બધાય અર્હંતદેવોએ આવા શુદ્ધજ્ઞાનમય દર્શન–
જ્ઞાન–ચારિત્રની જ મોક્ષમાર્ગપણે ઉપાસના કરી છે–એમ
જોવામાં આવે છે. બધાય અર્હંતદેવોએ ઉપાસેલો ને ઉપદેશેલો
આ જ એક માર્ગ છે, બીજો કોઈ નહિ. સ્વદ્રવ્યનો આશ્રય
કરીને મુમુક્ષુએ આ એક જ માર્ગ સેવવાયોગ્ય છે. આવા
માર્ગપ્રકાશી સન્તોને નમસ્કાર હો.
સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્ર કે જે શુદ્ધઆત્માના આશ્રયે છે તે જ એક મોક્ષમાર્ગ
છે. દેહાશ્રિત એટલે કે પરાશ્રિત એવું જે દ્રવ્યલિંગ તેના આશ્રયે મોક્ષમાર્ગ નથી. ભાઈ,
મોક્ષનો માર્ગ તો આત્માના આશ્રયે હોય, કે પરના આશ્રયે? અર્હંતભગવંતોએ બધાયે
કેવો માર્ગ સેવ્યો? કે શુદ્ધજ્ઞાનમયપણાને સેવ્યું ને દેહાશ્રિત એવા દ્રવ્યલિંગના મમકારને
છોડયો. શુદ્ધજ્ઞાનમય એવા જે સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્ર તેને જ મોક્ષમાર્ગપણે બધાય
અર્હંતભગવંતોએ ઉપાસ્યા,–એમ અમારા જોવામાં આવે છે. કોઈ કહે–શું તમે બધાય
તીર્થંકરોને જોઈ લીધા?–તો કહે છે કે હા; સ્વાનુભવથી આવો મોક્ષમાર્ગ અમે જાણ્યો છે
ને આવો માર્ગ અમે ઉપાસી રહ્યા છીએ, તે ઉપાસનાની નિઃશંકતાના જોરે અમે જાણી
લીધું છે કે જે કોઈ જીવો મોક્ષ પામ્યા તેઓ આવા માર્ગની ઉપાસનાથી જ મોક્ષ પામ્યા
છે. અનંતા તીર્થંકરો–અર્હંતોએ આ જ માર્ગ સેવ્યો છે ને આ જ માર્ગ ઉપદેશ્યો છે.
ત્રણકાળના બધા મોક્ષગામી જીવોને માટે મોક્ષનો આ એક જ માર્ગ છે. કયો માર્ગ? કે
શુદ્ધજ્ઞાનમય, એટલે કે જરાપણ રાગમય નહિ, એવા સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્ર તે જ
માર્ગ છે; તે માર્ગ આત્માના જ આશ્રયે છે.
અહા, સ્વાશ્રિતમાર્ગની આવી વાત સમજે તો બધા પરાશ્રયભાવનું મમત્વ છૂટી
જાય. મુનિને જે વિકલ્પ છે, તે પણ શુદ્ધ જ્ઞાનથી બહાર છે, તે વિકલ્પને આશ્રિત માર્ગ
નથી, માર્ગ તો શુદ્ધ જ્ઞાનના આશ્રયે જ છે. અરે, મુનિના મહાવ્રતના વિકલ્પને આશ્રિત
પણ જ્યાં મોક્ષમાર્ગ નથી ત્યાં જડ દેહની ક્રિયાને આશ્રિત મોક્ષમાર્ગ હોવાની માન્યતા
તો ક્્યાં રહી? જો દેહની ક્રિયાને આશ્રયે મોક્ષમાર્ગ હોત તો અર્હંતભગવંતો તે દેહનું