Atmadharma magazine - Ank 257
(Year 22 - Vir Nirvana Samvat 2491, A.D. 1965).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 11 of 37

background image
: 8A : આત્મધર્મ : ફાગણ :
સુખનો સ્વાનુભવ થાય છે, માટે તેને જ સારપણું છે. આવા સારભૂત જીવને ઓળખીને
અહીં મંગલાચરણમાં તેને નમસ્કાર કર્યા છે. આ નમસ્કાર અપૂર્વ છે. આવા નમસ્કારનો
ભાવ જીવે પૂર્વે કદી પ્રગટ કર્યો ન હતો; જ્યાં ચૈતન્યસ્વભાવમાં સ્વસન્મુખ થઈને તેને
જાણ્યો ત્યાં અતીન્દ્રિયસુખ સ્વાનુભવમાં આવ્યું તે અપૂર્વ મંગલ છે. આ માંગલિકમાં
અપૂર્વ સ્વસન્મુખતા છે. સ્વસન્મુખ ભાવમાં જ અતીન્દ્રિય સુખ ને જ્ઞાન છે તેથી તે
સારભૂત મંગળ છે. સ્વસ્વભાવની સન્મુખતા વિના જ્ઞાન નહિ, ને સ્વસ્વભાવની
સન્મુખતા વિના સુખ નહિ. જેને જાણવાથી સુખ ન મળે, જેને જાણવાથી સમ્યગ્જ્ઞાન ન
થાય–એવા પદાર્થોને ‘સાર’ કોણ કહે? સાર તો તેને કહેવાય કે જેને જાણતાં સુખ અને
જ્ઞાન થાય. એવો સારભૂત પદાર્થ તો શુદ્ધઆત્મા જ છે. તેથી તેને નમસ્કાર કરીને
માંગલિક કર્યું.
શુદ્ધાત્માને નમસ્કાર એટલે શું?
શુદ્ધઆત્મા, જ્ઞાન ને સુખસ્વભાવથી ભરેલો છે તેને ઓળખીને શ્રદ્ધા–જ્ઞાનમાં
લેવો ને પરિણામને તેમાં વાળવા–ઢાળવા–લીન કરવા તે શુદ્ધઆત્માને નમસ્કાર છે; ને
આ રીતે સમ્યક્શ્રદ્ધા–જ્ઞાન–ચારિત્રવડે શુદ્ધઆત્મા તરફ નમનારો જે ભાવ છે તે
માંગલિક છે. આવા આત્માને જાણે ને અતીન્દ્રિયસુખનું વેદન ન થાય એમ બને નહિ,
પરસન્મુખ થઈને પરને જાણતાં તો સુખ નથી, પોતાની અશુદ્ધતાને જાણતાં પણ
જાણનારને સુખ નથી, જાણનારને સુખ ક્્યારે થાય? કે જાણનારો જ્યારે પોતે પોતાને
જાણે ત્યારે તેને સુખ થાય. ને જે સુખને લાવે તેને જ માંગલિક કહેવાય. આ રીતે
શુદ્ધાત્માને નમસ્કારરૂપ માંગલિક કર્યું.
આ ત્રણ મુદનો વિચાર કરો–
* “જ્ઞેય તે હું નહીં, જ્ઞાન તે હું”
* હું જ જ્ઞેય......ને હું જ જ્ઞાતા.”