: ચૈત્ર : આત્મધર્મ : ૧ :
વર્ષ ૨૨ : અંક ૬ : ચૈત્ર ૨૪૯૧ : April 1965.
જ્ઞા ન ભા વ ના
આત્મા જ્ઞાનસ્વરૂપ છે.
બહારના ગમે તે સંયોગ–સગવડના હો કે અગવડના હો,
તેનાથી જુદું અને તે સંયોગ તરફની લાગણીઓથી જુદું, જે
કોઈ તત્ત્વ અંતરમાં છે તે જ હું છું. એમ નિજસ્વરૂપના
અસ્તિત્વને ઓળખીને વારંવાર તેનું ચિંતન તે જ્ઞાનભાવના છે.
નિજસ્વરૂપના ચિંતનમાં જ જેનું મન લાગ્યું હોય, તેને
દુનિયાના બીજા પ્રસંગો સતાવી શકે નહિ, ડોલાવી શકે નહિ.
જ્ઞાન જ હું છું, જ્ઞાનથી ભિન્ન બીજું કાંઈ હું નથી–એમ
સૂક્ષ્મબુદ્ધિથી ભેદ કર્યો ત્યાં જ્ઞાનમાં જ એકત્વબુદ્ધિ રહી, એટલે
જ્ઞાનની જ ભાવના રહી, ને બીજા ભાવોની ભાવના છૂટી ગઈ;
આ રીતે જ્ઞાની સદા જ્ઞાનભાવમાં જ તત્પર છે.
જ્ઞાનને પામેલા જ્ઞાની સંતના મહિમાના વિચાર તે
જ્ઞાનભાવનાને પોષણ કરનાર છે. જ્ઞાનના મહિમા સાથે
વૈરાગ્ય પણ ઘણો તીવ્ર હોય જ્ઞાનભાવના વૈરાગ્યને પણ તીવ્ર
બનાવે છે.
જ્ઞાનભાવનામાં વીતરાગી શાન્તિ છે.
જ્ઞાનભાવના સર્વદુઃખદમનનું અમોઘ ઔષધ છે.
જ્ઞાનભાવનામાં તત્પર જ્ઞાનીઓને નમસ્કાર.