: શ્રાવણ : આત્મધર્મ : ૩ :
અરે જીવ! તું આવો પરમાત્મસ્વરૂપ છો, નિજસ્વરૂપને શુદ્ધનયવડે તેં કદી જોયું
નથી, આપૂર્ણ એટલે કે સમસ્ત પ્રકારે પૂર્ણ એવો પોતાનો આત્મા છે, તે
સંકલ્પવિકલ્પોવડે અનુભવમાં ન આવે; તેનો અનુભવ થતાં તો સમસ્ત સંકલ્પ–વિકલ્પો
છૂટી જાય છે. આ રીતે સ્વાનુભવમાં આવતો આત્મા નિજગુણોથી પરિપૂર્ણ ને
સંકલ્પવિકલ્પોથી ખાલી છે.
અરે જીવ! તારા સ્વતત્ત્વને ચૂકીને અનંતકાળથી તું પરભાવના પંથે ભૂલો
પડ્યો. પણ તારી શુદ્ધ જીવવસ્તુ તારામાં જ છે, શુદ્ધનયવડે તેને દેખ. એ આત્માનો
નિજભાવ છે; શુદ્ધનય તે પણ આત્માનો નિજભાવ છે. શુદ્ધનયથી પોતાના શુદ્ધાત્માને
અનુભવીને આચાર્યદેવ આખા જગતને કહે છે કે તમે પણ ભ્રાંતિ છોડીને આવા
શુદ્ધઆત્માને અનુભવો. સ્વસન્મુખ થઈને આવો અનુભવ કરો. પરભાવોના દુઃખમાં
અનંતકાળ કાઢયો, હવે એક ક્ષણ પણ એમાં ન ગુમાવો ને સ્વભાવને અનુભવવાનો
અભ્યાસ કરો.
પ્રશ્ન:– આવો અનુભવ કરવાનું સાધન શું?
ઉત્તર:– એનું સાધન ક્્યાંય બહારમાં નથી, પોતાનું શ્રુતજ્ઞાન જ એનું સાધન છે.
જ્યાં શ્રુતજ્ઞાન અંતરમાં વળ્યું ત્યાં આવો અનુભવ થાય છે. શુદ્ધનય કહો કે
ભાવશ્રુતજ્ઞાન કહો તે જ સ્વાનુભવનું સાધન છે. સ્વાનુભવનું સાધન સ્વાનુભવથી
અભિન્ન છે, સ્વાનુભવથી ભિન્ન નથી.
અહો, આ સ્વાનુભવની આવી વાત....તે સમજાવીને સંતોએ પંચમકાળમાં
અમૃત રેડયાં છે. આ સમયસાર વડે શુદ્ધનયરૂપી અમૃતના કળશ ભરી ભરીને
અમૃતચંદ્રાચાર્યદેવે ભગવાન શુદ્ધ આત્માનો અભિષેક કર્યો છે, સ્વાનુભૂતિવડે આવો
અભિષેક કરતાં આત્મા પવિત્ર થાય છે એટલે કે સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્ર પ્રગટે છે.
દુઃખી
મારું સુખ પરમાં છે એવી જેની બુદ્ધિ છે તે
જીવ, ભલે તેની પાસે કરોડો રૂપિયા હોય ને
મેવા–જાંબુ ખાતો હોય તથા સોનાના હીંડોળે
હીંચતો હોય તો પણ આકુળતાથી દુઃખી જ છે.
આનંદધામ એવા સ્વતત્ત્વનો મહિમા છોડીને
પરનો મહિમા કર્યો તે જ દુઃખ છે.
(સુખશક્તિના પ્રવચનમાંથી)