જ્ઞાનરૂપી કાર્ય કર; તો તને મોક્ષમાર્ગ હાથમાં આવશે. બંધ વગરના–રાગ વગરના
આત્માને અનુભવમાં લઈશ તો મોક્ષ થશે. બંધનના અનુભવથી મોક્ષ કેમ થાય? –ન
થાય. માટે મુક્ત લક્ષણવાળો એટલે કે ભૂતાર્થસ્વભાવવાળો જે આત્મા તેમાં એકાગ્ર
થઈને તેને જાણ–આ મોક્ષ માટેનું કાર્ય છે.
જ્ઞાનશક્તિ તો તેનાથી વિશેષ છે. લોકાલોકને જાણે છે તેના કરતાં અનંતગણું સામર્થ્ય
છે. કેવળજ્ઞાનની અચિંત્યશક્તિના અનંતમા ભાગમાં લોકાલોક જણાઈ જાય છે, તો
કેવળજ્ઞાનની પૂર્ણ તાકાતની શી વાત! અનંત–અલોકની વિશાળતા પણ અચિંત્ય છે પણ
કેવળજ્ઞાનની તાકાત તો એનાથી અનંતગણી છે. એની બેહદ તાકાતનો પાર અંર્તદ્રષ્ટિ
વગર પમાય નહિ.
લોકાલોકના મંડપ સુધી પહોંચી ગઈ, છતાં તેની જાણવાની તાકાત કાંઈ ખૂટી ગઈ નથી,
તેનામાં હજી બેહદ શક્તિ વિદ્યમાન પડી છે, નિમિત્તના અભાવે એ શક્તિ અટકી ગઈ
–એમ કાંઈ નથી કહેવું, પણ લોકાલોકને જાણવા કરતાંય કેવળજ્ઞાનની શક્તિ અનંતગુણી
છે તે શક્તિનું સામર્થ્ય બતાવવું છે. અહા, જેની જ્ઞાનશક્તિનો એક અંશ લોકાલોકને
જાણી લ્યે તેના પૂર્ણ સામર્થ્યની શી વાત!!
બીજા જ્ઞેય જ નથી ત્યાં કોને જાણે? –આમ કહીને જ્ઞાનસ્વભાવની બેહદ તાકાતનો
મહિમા બતાવ્યો છે. કાંઈ નિમિત્તાધીનપણું નથી બતાવ્યું.
બતાવવું, પણ સિદ્ધનો સ્વભાવ ઊર્ધ્વગામી છે તે બતાવવું છે. અરે, સંતો વસ્તુનો
સ્વભાવ બતાવે તે લક્ષમાં લેવાને બદલે નિમિત્તાધીનદ્રષ્ટિથી ઊંધા અર્થ કરે એ