: માહ : ૨૪૯૨ આત્મધર્મ : ૯ :
(પરમાત્મપ્રકાશ ગા. ૭પ ના પ્રવચનમાંથી)
આત્માના શુદ્ધ ઉપયોગની સાથે રહેનાર જે સમ્યગ્દર્શન, સમ્યગ્જ્ઞાન ને
સમ્યક્ચારિત્ર, આવા ભાવસ્વરૂપ, શુદ્ધ આત્માનું તું ચિંતન કર. જે શ્રદ્ધાએ શુદ્ધ
આત્માને પ્રતીતમાં લીધો તે શ્રદ્ધાની કિંમત છે, જે જ્ઞાને સ્વસન્મુખ થઈને આત્માને
જાણ્યો તે જ્ઞાનની કિંમત છે, ને જે ચારિત્ર સ્વસન્મુખ થઈને સ્વરૂપમાં ઠર્યું તે ચારિત્રની
કિંમત છે.–આવા સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્ર તે કિંમતી છે તેથી તે ત્રણને રત્ન કહ્યાં છે;
મોક્ષમાર્ગમાં તો આવા રત્નત્રય છે. એ રત્નોની જ ખરી કિંમત છે. વ્યવહારના
વિકલ્પોની કે બહારનાં જાણપણાની ખરી કિંમત નથી.
ભાઈ, વિકલ્પોને સંકેલીને અંતર્મુખ નિર્વિકલ્પ શ્રદ્ધા–જ્ઞાન–ચારિત્રવડે તારા
આત્માને ચિંતનમાં લે. બહારના દેખેલા–સાંભળેલા–અનુભવેલા પદાર્થોને ભૂલીને,
અંતરની ચૈતન્ય વસ્તુનું વિસ્મય લાવીને તેને દેખે જાણ–અનુભવ.–એ જ રત્નત્રયરૂપ
સ્વસમયમાં સ્થિતિ છે. શુદ્ધ રત્નત્રય તે અતીન્દ્રિય આનંદમય છે, અતીન્દ્રિય આનંદ
તેમાં નીતરે છે. આવા રત્નત્રયમાં સ્થિત, અતીન્દ્રિય આનંદ સાથે તન્મય એવો આત્મા
જ ઉપાદેય છે. અભેદ રત્નત્રયવડે જ તે ઉપાદેય થાય છે, વિકલ્પવડે તે ઉપાદેય થતો
નથી.
જે નિકટ મોક્ષમાગી છે, જે અભેદ રત્નત્રયના આરાધક છે તે જીવને આવો
આત્મા જ ઉપાદેય છે. જે પરિણામે અંતર્મુખ થઈને આવા આત્માને પકડયો તે
પરિણામની જ કિંમત છે.
જે પરિણામે શુદ્ધાત્માને પ્રતીતમાં લીધો તે શ્રદ્ધાપરિણામ એ મહા કિંમતી રત્ન
છે, મોક્ષમાર્ગનું તે પહેલું રત્ન છે.
જે પરિણામે અંતરમાં વળીને શુદ્ધાત્માને પોતાનો જ્ઞેય બનાવ્યો તે જ્ઞાનપરિણામ
મહા કિંમતિ છે, તે જ મોક્ષમાર્ગનું બીજું રત્ન સમ્યગ્જ્ઞાન છે.
જે પરિણામ સ્વમાં લીન થઈને અતીન્દ્રિય આનંદમાં ઠર્યા તે પરિણામ મહા
કિંમતી છે, તે મોક્ષમાર્ગનું ચારિત્ર રત્ન છે.