Atmadharma magazine - Ank 270
(Year 23 - Vir Nirvana Samvat 2492, A.D. 1966).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 26 of 53

background image
: ચૈત્ર : ૨૪૯૨ આત્મધર્મ : ૨૩ :
તેમાં બીજા નિમિત્તનું જ્ઞાન કરાવવા, કર્મના ઉદયથી થયો એમ કહ્યું. ખરેખર જીવે
પોતાની અશુદ્ધ પરિણતિથી જ વિકાર કર્યો છે. વિકાર કરવામાં જીવના અજ્ઞાનનો જ
અધિકાર છે, તેમાં પરનો અધિકાર નથી, ને શુદ્ધસ્વભાવનો અધિકાર નથી.
ક્યાંય શુદ્ધદ્રષ્ટિથી, જીવના શુદ્ધસ્વભાવમાં વિકારનું કર્તૃત્વ નથી–એમ બતાવવા
તે વિકારને કર્મકૃત કહે છે. પણ તેને કર્મકૃત કહીને તે વિકારના કર્તૃત્વ વગરનો શુદ્ધ
આત્મસ્વભાવ દેખાડવો છે. કાંઈ કર્મ વિકાર કરાવે છે માટે તેને તું ટાળી નહિ શકે–એમ
કહેવાનો અભિપ્રાય નથી. વિકારનું કર્તૃત્વ તારા શુદ્ધ સ્વરૂપનું નથી માટે શુદ્ધસ્વરૂપનો
અનુભવ કર તો વિકાર ટળી જશે, એમ સમજાવવાનો આશય છે.
અરે જીવ! તારા વિકારમાં પરનો દોષ કેવો? તારી પર્યાયમાં વિકાર તું કર ને
દોષ બીજા માથે ઢોળ–એ તો અન્યાય છે, એમાં સ્વપરની એકતાબુદ્ધિરૂપ મોટો અપરાધ
છે માટે તે મિથ્યાબુદ્ધિ છોડ. ને વિકાર વગરના તારા શુદ્ધાત્માને દેખ–અનુભવ, એ જ
અશુદ્ધતાને ટાળવાનો ઉપાય છે.
પરના કારણે અશુદ્ધતા માને તેને અશુદ્ધતા ટાળવાનો અવસર આવે નહિ; કેમ કે
અશુદ્ધતાને ટાળવા માટે તે પર સામે જ જોયા કરે, ને પર સામે જોયે અશુદ્ધતા કદી મટે
નહિ.
પરને કારણે જો તું તારી પર્યાય થવાનું માન, તો આચાર્યદેવ કહે છે કે તું ખોટો
છો. તારે સાચો થવું હોય તો પરથી ભિન્ન એવા તારા શુદ્ધ સ્વરૂપને દેખ. પરથી ગુણ–
દોષ માને તે મિથ્યાદ્રષ્ટિજીવ પરદ્રવ્યને પોતાનું માન્યા વગર રહે જ નહિ, એટલે
સ્વદ્રવ્યની શુદ્ધતાને તે અનુભવે નહિ.–એવા જીવને અશુદ્ધતા ન થાય તો બીજું શું
થાય? શુદ્ધસ્વરૂપનો અનુભવ ન હોય ત્યાં અશુદ્ધતા થયા વગર રહે જ નહિ. તે
અશુદ્ધતા ટાળવાનો ઉપાય શું? કે શુદ્ધસ્વરૂપનો અનુભવ કરવો તે જ અશુદ્ધતા
ટાળવાનો ઉપાય છે.
કોટી વર્ષનું સ્વપ્ન પણ જાગૃત થતાં દૂર થાય;
તેમ વિભાવ અનાદિનો જ્ઞાન થતાં દૂર થાય.
જ્યાં આત્મા પોતે પોતાના જ્ઞાન સ્વભાવના
અનુભવમાં સમાયો ત્યાં વિભાવો વિરામ પામી ગયા.
સ્વભાવનો ઉદય થયો ને વિભાવો થયા અસ્ત.