: વૈશાખ : ૨૪૯૨ આત્મધર્મ : ૧૩ :
ઉપયોગની અખંડ ધારા
સ્વસન્મુખ ઉપયોગની કેટલી બધી જાગૃતિ
સાધકને હોય! તે સંબંધી એક હાથનોંધમાં શ્રીમદ્
રાજચંદ્ર લખે છે કે–
હે મુનિઓ! જ્યાંસુધી કેવળ સમવસ્થાનરૂપ
સહજ સ્થિતિ સ્વાભાવિક ન થાય ત્યાંસુધી તમે ધ્યાન
અને સ્વાધ્યાયમાં લીન રહો
જીવ કેવળ સ્વાભાવિક સ્થિતિમાં સ્થિત થાય
ત્યાં કાંઈ કરવું રહ્યું નથી.
જ્યાં જીવનાં પરિણામ વર્ધમાન, હીયમાન થયા
કરે છે ત્યાં ધ્યાન કર્તવ્ય છે. અર્થાત્ ધ્યાનલીનપણે સર્વ
બાહ્યદ્રવ્યના પરિચયથી વિરામ પામી નિજસ્વરૂપના
લક્ષમાં રહેવું ઉચિત છે.
ઉદયના ધકાથી તે ધ્યાન જ્યારે જ્યારે તૂટી જાય
ત્યારે ત્યારે તેનું અનુસંધાન ઘણી ત્વરાથી કરવું.
વચ્ચેના અવકાશમાં સ્વાધ્યાયમાં લીનતા કરવી.
સર્વ પરદ્રવ્યમાં એક સમય પણ ઉપયોગ સંગ ન પામે
એવી દશાને જીવ ભજે ત્યારે કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય.
(અહીં જેમ કેવળજ્ઞાનના ઉપાય તરીકે અખંડ
ઉપયોગધારાની વાત કરી છે તેમ, સમ્યગ્દર્શનના
પ્રયત્નમાં પણ તે વાત લાગુ પડે છે એટલે કે મુમુક્ષુએ
સમ્યગ્દર્શન માટે પણ ઉપયોગને નિજસ્વરૂપમાં
જોડવાનો અખંડ ઉદ્યમ કર્તવ્ય છે. આ વાતને
અનુલક્ષીને ઉપરનું લખાણ ફરી વાંચવાથી મુમુક્ષુને
સમ્યક્ત્વના પુરુષાર્થની અખંડધારાની પ્રેરણા મળશે.
–સં)