: ૪૨ : આત્મધર્મ : જેઠ : ૨૪૯૨
શ્રુત – પરિચય
(આ વખતે ‘તત્ત્વચર્ચા’ ને બદલે શ્રુતપંચમી–નિમિત્તે
થોડોક શ્રુતપરિચય આપ્યો છે.)
*
પ્રશ્ન :– શ્રુતપંચમી પર્વ કયારથી પ્રસિદ્ધ થયું?
ઉત્તર :– આજથી લગભગ ૧૯૦૦ વર્ષ પહેલાં ગીરનારની ચંદ્રગૂફામાં ધરસેનસ્વામી
નામના ધૂરંધર વીતરાગીસંત વસતા હતા; વર્દ્ધમાનપ્રભુની દિવ્યધ્વનિના
વારસામાં તેમને અંગપૂર્વનું જે પવિત્ર શ્રુતજ્ઞાન મળેલું તે તેમણે પુષ્પદંત
અને ભૂતબલિ મુનિવરોને શીખવ્યું. તે બંને મુનિઓએ દિવ્યધ્વનિના એ
અંશને षट्खंडागम સિદ્ધાંતરૂપે સૂત્રારૂઢ કર્યો. અને એ રીતે શ્રુતને ચિરંજીવ
બનાવ્યું છે. તે શ્રુતપ્રત્યેની મહાન ભક્તિ અને ઉત્સાહથી અંકલેશ્વરમાં
ચતુર્વિધ સંઘે શ્રુતનો ઘણો મોટો ઉત્સવ જેઠ સુદ પાંચમે કર્યો; ત્યારથી જેઠ
સુદ પાંચમનો દિવસ જૈનસમાજમાં શ્રુતપંચમી તરીકે પ્રસિદ્ધ થયો. જે
षट्खंडागम સિદ્ધાન્તની પૂજા નિમિત્તે શ્રુતપંચમી પર્વ પ્રસિદ્ધ થયું તે
षट्खंडागम (ધવલા ટીકા સહિત) છપાઈને આજે પ્રસિદ્ધ થયા છે ને
મુમુક્ષુઓના મહાભાગ્યે જિનવાણીનો એ અંશ આજે સ્વાધ્યાય માટે સુલભ
બન્યો છે.
પ્રશ્ન :– ધવલ મહાધવલ જયધવલ તે શું છે?
ઉત્તર :– ‘ધવલા’ એ
षट्खंडागम નામના મહાન સિદ્ધાંત સૂત્ર ઉપરની ટીકા છે; અને
‘જયધવલા’ એ કષાયપ્રાભૃત નામના મહાન સિદ્ધાંત સૂત્રની ટીકા છે. આ
બંને ટીકાના રચનાર શ્રી વીરસેનસ્વામી છે. જયધવલા ટીકાનો બાકીનો
ભાગ શ્રી જિનસેનસ્વામીએ પૂર્ણ કર્યો છે.