તમારું કોણ? ને તે વખતે તમારા મનમાં શું થાય? ને તમને કેવા ભાવ આવે? એમ
એકવાર પરીક્ષા માટે એક જ્ઞાનીને પૂછયું. ત્યારે ગંભીર વૈરાગ્યથી તે ઉત્તર આપે છે કે–
તો મને એમ થાય કે અરે, એમને આવો મનુષ્યભવ મળ્યો, આત્માના લાભનો આવો
ગુરુદેવે ઘણા ભાવથી કહ્યું–જુઓ જ્ઞાનીને અંદર આત્માની ધૂન આડે બહારની દરકાર
નથી. આત્માના વિશ્વાસ આડે બહારની ચિન્તા નથી કે મારું શું થશે! એમ ઘણા પ્રકારે
જ્ઞાનીની નિસ્પૃહ આત્માર્થીતાનો ઘણો મહિમા કર્યો હતો. (ગુરુદેવે તો નામઠામ સહિત
વિગતથી વાત કરી હતી. પણ અહીં માત્ર તેના ભાવોનો ઉલ્લેખ કર્યો છે.)
વૈરાગ્યરસના આંસુ પણ આવી ગયા. તે વિરલ ચર્ચાનો નમૂનો અહીં આપ્યો છે: બાકી
સીધા શ્રવણની તો વાત કોઈ જુદી છે. વૈરાગ્યપ્રેરક અને તત્ત્વજ્ઞાનથી ભરેલી સુંદર ચર્ચા
પહેલાંની આત્મિકચર્ચા ગુરુદેવે યાદ કરી; ને
પ્રવચન પૂરું થયા પછી ઘણા પ્રમોદથી ગુરુદેવ
નીચેનું વાક્ય બોલ્યા–
વ્યક્ત કરતા હોય એમ લાગ્યું.