Atmadharma magazine - Ank 277
(Year 24 - Vir Nirvana Samvat 2493, A.D. 1967).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 31 of 46

background image
: કારતક : ૨૪૯૩ આત્મધર્મ : ૨૭ :
છૂટી જશે ને તને તારું ચૈતન્યતત્ત્વ પરદ્રવ્યોથી જુદું વિલસતું–શોભતું દેખાશે. ભગવાને
જેવો ઉપયોગસ્વરૂપ આત્મા જોયો છે તેવો આત્મા તારા અંતરમાં વિલસી રહ્યો છે.
“મરીને પણ તું આવા તત્ત્વને દેખ” એટલે એવો ઊગ્ર પ્રયત્ન કર કે મરણ
જેટલી પ્રતિકૂળતા ઊભી થાય તોપણ દેહથી જુદા આત્માને અંતરમાં દેખવાની ધગશ
છૂટે નહિ. “મરીને પણ” એટલે આત્માને તો કાંઈ મરણ નથી, પરંતુ મરીને પણ એટલે
કે દેહની દરકાર છોડીને, દેહથી ભિન્ન આત્માને જાણવાની દરકાર કર. દેહની જેટલી
દરકાર કરી તેના કરતાં અનંતગુણી આત્માની દરકાર કરીને આત્માને જાણ આવો
પ્રયત્ન કરીશ તો જરૂર અંદર તને દેહથી જુદો આત્માનો વિલાસ દેખાશે;–કે જેને જોતાં
જ તારો દેહ સાથે એકમેકપણાનો મોહ તરત જ છૂટી જશે. અરે જીવ! તું વિચાર તો
કર કે–
“હું કોણ છું? ક્યાંથી થયો? શું સ્વરૂપ છે મારું ખરું?”
શું આ દેહ હું છું? શું લક્ષ્મી હું છું? શું આ કુટુંબ વગેરે હું છું?–નહિ; એ તો બધા
સંયોગી પદાર્થો છે, તે તો આવે છે ને પાછા ચાલ્યા જાય છે; આત્મા તો સદા ટકનાર
અસંયોગી વસ્તુ છે. કોઈ સંયોગમાં એનું સુખ નથી. સુખસ્વરૂપ તો આત્મા પોતે જ છે.
બહારમાંથી સુખ શોધવા જતાં પોતે પોતાના સુખસ્વભાવને ભૂલી જાય છે. ભાઈ, સુખ
તો કાંઈ બીજામાંથી આવે? સુખસ્વરૂપ તો આત્મા પોતે છે, પોતે પોતાને જાણતાં આનંદ
થાય છે. પણ એને માટે આ દુનિયાની દરકાર છોડીને ચૈતન્યદરિયામાં ડુબકી માર.
અરે, તેં દુનિયાને દેખી, પણ દેખનારા એવા તને પોતાને તેં ન દેખ્યો! પરની
પ્રસિદ્ધિ કરી કે ‘આ છે’ પણ પોતાની પ્રસિદ્ધિ ન કરી કે– ‘આ જાણનારો હું છું’.
જાણનારને જાણ્યા વગર આનંદ થાય નહિ. અહા, ચૈતન્યતત્ત્વ એવા આનંદથી ભરેલું છે
કે જેના સ્મરણમાત્રથી પણ શાંતિ મળે, તો તેના સીધા અનુભવના આનંદની તો
શી વાત?
તારો આત્મા અતીન્દ્રિય આનંદથી ભરેલો ભગવાન છે, તે મૂર્તદ્રવ્યોથી જુદો છે,
રાગથી જુદો છે. મૂર્તદ્રવ્યોનો તું પાડોશી થઈ જા. પાડોશી એટલે જુદો; ચૈતન્યપ્રકાશની
અપેક્ષાએ રાગ પણ અચેતન છે, તે પણ ચૈતન્ય સાથે એકમેક નથી પણ ભિન્ન છે. શરીર
અને રાગ બધાને એકકોર એકબાજુ રાખીને, આ બાજુ બધાથી ભિન્ન તારા
ચૈતન્યતત્ત્વને દેખ; અરે, આત્માના અનુભવનો આવો સરસ યોગ, ને ભેદજ્ઞાનનો
આવો ઉત્તમ ઉપદેશ, તે પામીને હવે એકવાર આત્માને અનુભવમાં લે; ઉત્કૃષ્ટ પ્રયત્ન
કરીને આત્માને દેહાદિથી ભિન્ન જાણ.