Atmadharma magazine - Ank 283
(Year 24 - Vir Nirvana Samvat 2493, A.D. 1967).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 18 of 45

background image
: વૈશાખ : ૨૪૯૩ આત્મધર્મ : ૧પ :
ભગવાન ઋષભદેવ
તેમની આત્મિક–આરાધનાની પવિત્ર કથા
ભગવત્ જિનસેનસ્વામી રચિત મહાપુરાણના આધારે: લે. બ્ર. હરિલાલ જૈન
[લેખાંક–૧૩]
[ભગવાન ઋષભદેવના દશ ભવની આ ઉત્તમ કથા લગભગ આવતા અંકે પૂરી
થશે. આ પૂરી કથા પુસ્તકરૂપે સુંદર ચિત્રો સહિત છપાઈ ગઈ છે. એ પુસ્તકનું નામ છે–
ભગવાન ઋષભદેવ. ભગવાન ઋષભદેવનો આત્મા મહાબલરાજાના ભવમાં તેના
મંત્રીદ્વારા જૈનધર્મના સંસ્કાર પામ્યો, પછી દેવ થઈને વજ્રજંઘ રાજા થયો, ત્યાં
મુનિરાજને ભક્તિપૂર્વક આહારદાન કરીને ભોગભૂમિમાં અવતર્યો, ને પ્રીતિકર
મુનિરાજના ઉપદેશથી સમ્યક્ત્વ પામ્યો. ત્યાંથી સ્વર્ગમાં જઈને પછી સુવિધિરાજા થયા.
ફરી સ્વર્ગમાં જઈને પછી વજ્રનાભિ ચક્રવર્તી થયા ને તીર્થંકરપ્રકૃતિ બાંધી. ત્યાંથી
સર્વાર્થસિદ્ધિમાં ગયા...ને પછી ઋષભ અવતાર થયો. ઈન્દ્રોએ ગર્ભકલ્યાણક તથા
જન્મકલ્યાણક કર્યા. રાજ વ્યવસ્થા વગેરે દ્વારા પ્રજાપાલન કરીને પછી સંસારથી વિરક્ત
થઈને મુનિ થયા. એક વર્ષ સુધી તપશ્ચર્યા બાદ શ્રેયાંસકુમારના હાથે શેરડીના રસવડે
પારણું કર્યું. અહીં સુધી આપણી કથા પહોંચી છે.)
– * –
આ રીતે ઋષભમુનિરાજને પહેલવહેલું આહારદાન કરીને તેમણે આ ચોવીસીમાં
દાનતીર્થની શરૂઆત કરી. તેમણે નવપ્રકારની ભક્તિ અને શ્રદ્ધા વગેરે સાત ગુણો
સહિત દાન દીધું હતું. મોક્ષના સાધક ધર્માત્માના ગુણો પ્રત્યે આદરપૂર્વક, શ્રદ્ધાપૂર્વક, જે
દાતા ઉત્તમ દાન દે છે તે મોક્ષપ્રાપ્તિ માટે તત્પર થાય છે. અતિશય ઈષ્ટ તથા સર્વોત્તમ
પાત્ર એવા ભગવાનને શ્રેયાંસકુમારે પૂર્વના સંસ્કારથી પ્રેરિત થઈને નવધાભક્તિથી
પ્રાસુક આહારનું દાન દીધું હતું. ભગવાન ઋષભમુનિરાજ ઊભા ઊભા પોતાના હાથમાં
(કરપાત્રમાં) જ ભોજન કરતા હતા. જે તત્કાળના જન્મેલા બાળક જેવું નિર્વિકાર છે,
સાધારણ મનુષ્ય જેને ધારણ કરી શકતા નથી, જે હિંસાદિથી રહિત છે અને નિર્વાણનું
કારણ છે એવા દિગંબરરૂપને ભગવાન ધારણ કરતા હતા. તેઓ જ્ઞાનદાન દેવા સમર્થ
હતા, ને આહારદાન દેનારને શીઘ્ર સંસારસાગરથી પાર કરનારા હતા. મોક્ષમાર્ગનો
ઉપદેશ દેનારા ભગવાનના બે હાથની અંજલિમાં શ્રેયાંસકુમાર વગેરેએ શેરડીના પ્રાસુક
રસનું (ઈક્ષુરસનું) દાન દીધું. એ દિવસ હતો–વૈશાખ સુદ ત્રીજ.