આત્માના અંતરમાં જે વૈભવ ભર્યો છે તેનું
ચૈતન્યવૈભવ અંદર ભર્યો છે! તે સન્તોએ બતાવ્યો
છે. અહો, આવા નિજવૈભવને કોણ ન દેખે? કોણ ન
લ્યે? કોણ ન અનુભવે? હે જીવો! તમે તમારા
આવા આત્મવૈભવને દેખો, અનુભવો; તમને પરમ
આનંદ થશે.
જ્ઞાનસ્વભાવી આત્મા અકાર્યકારણપણારૂપ ધર્મથી સહિત છે. જેમ આત્મદ્રવ્ય પરના
વગરનાં છે.
એવો આત્મા નથી. તેમજ આત્મા કારણરૂપ થઈને રાગને કરે–એવો પણ તેનો સ્વભાવ
નથી. આત્માનો સ્વભાવ એવા અકાર્યરૂપ છે કે અન્ય કોઈ કારણોની અપેક્ષા તેને નથી.
નિજસ્વભાવ સિવાય અન્ય કોઈ કારણોને તે પોતાના કારણપણે સ્વીકારતો નથી.
તેમજ કર્મ વગેરે અન્ય પદાર્થનું કારણ થાય એવું કારણપણું પણ આત્માના સ્વભાવમાં
નથી. ત્રિકાળીસ્વભાવમાં તો નથી ને તે સ્વભાવ તરફ ઝુકેલી નિર્મળપર્યાયમાં પણ કોઈ
કારણ થાય તો તો વિકાર સદા થયા જ કરે.–પણ એમ નથી.