PDF/HTML Page 21 of 45
single page version
gnAnanI asti vagar gneyane jANyun koNe? paragneyane jANatI vakhate paN gnAnanun
astitva to gneyathI bhinna ja gnAnI anubhave chhe. eTale visheShanI prasiddhi vakhatey (–
parane jANatI vakhatey) gnAnI gnAnane ja svapaNe anubhave chhe. rAgane jANatI vakhate ‘hun
rAg chhun’ em gnAnI nathI anubhavatA, paN ‘hun gnAn chhun’ em gnAnI anubhave chhe.
AvI gnAnanI prasiddhi, gnAnanI anubhUti te jainashAsan chhe. temAn rAgano abhAv chhe.
jANanAro potAnI vidyamAnatA vagar koIne jANe em kadI banI shake nahi. gneyane
jANyun em kahevun ne jANanAr gnAnanI nAsti kahevI –e kadI sambhave nahi.
jinashAsan chhe; temAn shAnti chhe, temAn Anand chhe, temAn samyagdarshan–gnAn–chAritra chhe.
AvI anubhUtivALA AtmAne ja paramArthaAtmA kahe chhe. jem chhaThThI gAthAmAn kahyun ke
paradravyothI ne parabhAvothI bhinnapaNe ‘upAsavAmAn Avato’ AtmA te ‘shuddha’ kahevAy
chhe, eTale nirmaL paryAyarUpe te pariNamyo chhe. tem ahIn sAmAnyagnAnanI prasiddhi kahetAn
gnAnaparyAy antaramAn DhaLI gaI chhe tenI vAt chhe. paradravyanA sanyogano vyavachchhed karIne
eTale ke temanAthI bhinna gnAnane anubhavatAn je kevaL ekalA shuddha AtmAno anubhav
thAy chhe temAn AtmA sarvat : vignAnaghan paNe svAdamAn Ave chhe. –Avo anubhav te
dharma chhe, temAn atIndriy Anand chhe, te ja mokShamArga ane jinashAsan chhe; anantA
tIrthankarabhagavantonA upadeshano te sAr chhe.
PDF/HTML Page 22 of 45
single page version
rachit ‘tAtparyavRutti’ nAmanI TIkA upar pravachano thayA hatA.
pravachanamAn anukULatA rahe te mATe te gAthAno gujarAtI anuvAd
bhAIshrI himmatalAl je. shAhe karel te chhapAvel hato. enA uparanAn
pravachano chhapAvIne ‘Atmadharma’ nA grAhakone bheT ApavAnI
jAherAt rAjakoTanA sheThashrI mohanalAl kAnajIbhAI ghIyA taraphathI
karavAmAn AvI chhe; eTale ahIn te pravachanomAnthI thoDok namUno
ApIe chhIe.
जाणदि य बंधमोक्खं कम्मुदयं णिज्जरं चेव ।। ३२०।।
sandhukaraN karanArane Ankh dekhe chhe ne agnithI uShNa thayel lokhanDanA goLAne paN Ankh
dekhe ja chhe, paN tene Ankh karatI ke bhogavatI nathI, Ankh to dekhanAr ja rahe chhe, tem
gnAn ane darshan jenI Ankh chhe evo AtmA paN bAhyapadArthone ke karmanA bandh–mokShane
svabhAv anubhavamAn levo te dharma chhe.
PDF/HTML Page 23 of 45
single page version
pariNamatA nathI. gnAnanA pariNamanamAn rAganun pariNaman nathI. shuddhapariNatimAn ashuddha
jaDanun ne puNya–pApanun kArya gnAn pAse karAvavA mAge chhe tene gnAnanI shraddhA ja nathI. dharmI to
aho! mithyAtva chhUTatAn jIv siddhasadrash chhe. jem kevaLagnAn thatAn rAgAdinun kartA–bhoktApaNun
gnAnamAn evun koI baL nathI ke parane karI dye. kevaLagnAn thatAn gnAnanun jor ghaNun vadhI gayun tethI
e vAt kyAthi lAvyo? tane kShAyikagnAnanI khabar nathI eTale tArA gnAnasvabhAvanIye tane
PDF/HTML Page 24 of 45
single page version
jAy tene mAtra jANe ja chhe, tem sarvagnasvabhAvanI draShTivALo dharmIjIv paN karmanA bandh–mokShane
ke uday–nirjarAne jANe ja chhe. rAgAdine paN te jANe ja chhe, paN tenun gnAn te ashuddhatA sAthe
bhaLI jatun nathI, judun ja rahe chhe.
ne te puNyanA phaLane hun bhogavun chhun–em dharmI mAnatA nathI, hun to gnAn ja chhun–em dharmI
potAne gnAnarUpe ja anubhave chhe.
bhinna gnAnapaNe ja potAne anubhave chhe, potAnA Atmik Anandane ja anubhave chhe. je
shubhAshubh chhe tenA vedanane potAnA gnAnathI bhinna jANe chhe. jem sUrya jagatanA anek
shubhAshubh padArthone rAg–dveSh vagar prakAshe ja chhe, paN tene karato ke bhogavato nathI, evo ja
eno prakAshakasvabhAv chhe; tem gnAnasUrya AtmA paN potAnA chaitanyakiraNo vaDe
shubhAshubhakarmanA udayane ke nirjarAne, bandhane ke mokShane jANe ja chhe, paN tene karavA–
bhogavavAno teno svabhAv nathI. gnAn to gnAnapaNe ja rahe chhe. gnAnanun gnAnapaNun potAthI ja
chhe. karmanI je avasthA thAy tene te jANe chhe. Avo gnAnasvabhAvI AtmA chhe–tene jANIne te
gnAnasvabhAvanI bhAvanA karavI evo upadesh chhe.
bandh–mokSha ke uday–nirjarArUp pudgalakarma te ajIvatattva chhe. e bannenI bhinnatA
Anandanun mahA sukh mANe chhe (mAnhI paDyA te mahA sukh mANe.)
astitvavALun chhe, dhruvadraShTithI jotAn vastu dhruv chhe, te dhruvadraShTimAn pariNaman dekhAtun nathI;
pariNaman te paryAyanayano viShay chhe.
PDF/HTML Page 25 of 45
single page version
chhe– avayavo chhe–nay chhe.
rAgAdinun kartRutva–bhoktRutva shuddha dravyArthikanayathI jIvamAn nathI. nirmaLaparyAy ke malinaparyAy te
dravyArthikanayamAn na Ave. dravyArthikanayamAn to ekalun dravya ja Ave; e apekShAe
dravyArthikanayamAn to jIvane pariNAmathI shUnya kahevAy chhe. shuddhaparyAy te vakhate chhe kharI paN
dravyadraShTimAn te AvatI nathI.
AgaL kaheshe. paraspar sApekSha evun dravyaparyAyadvay te AtmapadArtha chhe.
sAthe te paN nAsh pAmI jAy.
‘sarvavishuddha pAriNAmik paramabhAvagrAhak shuddhaupAdAnabhUt shuddhadravyArthikanaye jIv kartRutva–
bhoktRutvathI tathA bandh–mokShanAn kAraN ne pariNAmathI shUnya chhe.
shuddhadravyadraShTimAn AvatI nathI, te to paryAyadraShTino viShay chhe. banne nayonA viShay bhinnabhinna
chhe. paraspar sApekSha AvA dravya–paryAyanun joDakun te Atmavastu chhe.
siddha thAy chhe, eTale ke be nayono virodh raheto nathI.
AtmAnA pAnch bhAvo batAvIne temAn kyA bhAvo bandh–mokShanA kAraNarUp chhe e vAt
mokSha jeTalo nathI–e vAt dravyasangrahamAn paN batAvI chhe.
PDF/HTML Page 26 of 45
single page version
shUnya kahyo. paN jIv sarvathA pariNAmathI shUnya nathI. dravya ne paryAy kathanchit bhinna chhe, sarvathA
bhinna nathI.
hoy. sat kevun chhe tenI oLakhAN vagar dhyAn na hoy.
samyagdarshan–gnAn–Anand thAy. evA tAtparyabhUt sArarUp AtmasvarUpanun A varNan chhe.
kadAch jhINun paDe topaN, A AtmAnA hit mATenI prayojanabhUt vAt chhe–em lakShamAn
mahimA lAvI prayatna karavo, to jarUr samajAy tevun chhe. jIvamAn to kevaLagnAn levAnI tAkAt
chhe, to potAnI vAt ene na samajAy e kem bane? paN te mATe antaramAn UnDI laganI ne
AtmAnI darakAr joIe.
mokShanun kAraN koN chhe? tenI A vAt chhe. AtmAne samajavA mATe ne anubhavamAn levA mATe
tenI khumArI chaDavI joIe. jem bandhANIne aphIN vagerenI khumArI chaDe chhe tem AtmAnA
hit mATe tenA anubhavanI evI khumArI chaDe ke duniyAno ras UDI jAy.–
kAhuke kahe kabahun na chhUTe lokalAj sab DArI;
jaise amalI amal karat same lAg rahI khumArI...
nirmaLaparyAy janmI te have pAchhI phare nahi. ...te to kevaLagnAn lIdhe ja chhUTako.
sAcho mahimA chhe. AtmAnI AvI vAt kAne paDavI paN bahu monghI chhe.
PDF/HTML Page 27 of 45
single page version
pAriNAmik paramabhAv chhe. dravyAtmalAbharUp je pAriNAmikabhAv chhe teno koI hetu nathI. –
DhaLI chhe; shudra dravyanA lakShe te pariNAm thayA chhe, te pariNAm shuddha dravyanI draShTimAn nathI, e
PDF/HTML Page 28 of 45
single page version
prabhu tArA nayanamAn.....’ chaitanyanA upashamarasano anubhav sauthI pahelAn upashamabhAv vaDe
chAritrAdimAn kShayopashamabhAvarUp je paryAy thAy chhe te mokShamArgarUp chhe. mokShamArgI jIvane
Am paraspar sApekSha evA dravya–paryAyadvay te AtmapadArtha chhe. paryAyane dravyanI
PDF/HTML Page 29 of 45
single page version
trikAL chhe.
mokShanI apekShA vagarano trikAL ekarUp chhe. pAnch bhAvonun Avun svarUp oLakhe to
trikALashuddhabhAvane AdhAre aupashamikAdi bhAvarUp mokShamArga pragaT thAy chhe. A rIte dravya–
paryAyanA joDakArUp Atmavastu chhe.
tyAn pratham to jIvatva, bhavyatva ane abhavyatva em traN prakAranA
shuddhadravyArthikanayAshrit hovAthI nirAvaraN ane ‘shuddhapAriNAmikabhAv’ evI sangnAvALun
jANavun; te to bandh–mokShapariNatithI rahit chhe.
nahi, ne tene chhUTavApaNun paN na hoy. bandhan ane chhUTavun te banne paryAyamAn chhe.
ashuddha dash prANothI jIvavArUp jIvatva te ashuddhajIvatva chhe, temaj bhavyatva tathA
pAriNAmikabhAv’nI sangnA chhe. shuddhanayanA viShayamAn te AvatA nathI. siddhone teno abhAv
chhe, ne shuddhanayathI sarve jIvone teno abhAv chhe. –eTale shuddhajIvano svabhAv na hovAthI tene
ashuddha kahyA chhe.
shuddhapAriNAmikabhAv chhe. mokSha thavAnI yogyatA athavA mokSha thavAnI ayogyatA–e banne
bhAvo paryAyarUp chhe; ne paryAyarUp hovAthI tene ‘ashuddhapAriNAmik’ kahyA chhe. shuddhadravyarUpe
evo je paramasvabhAv te shuddhanayano viShay chhe ne tene shuddhapAriNAmikabhAv kahyo chhe. –AvA
lakShaNavALA nijaparamAtmadravyanA samyakshraddhA–gnAn–anusaraN te mokShamArga chhe, te
aupashamikAdi traN bhAvarUp chhe.
PDF/HTML Page 30 of 45
single page version
PDF/HTML Page 31 of 45
single page version
PDF/HTML Page 32 of 45
single page version
oLakhe to sAcho nirNay kahevAy.
traN nirmaLabhAvarUp chhe, te mokShamArgarUp chhe; temAn vikalpa nathI, rAg nathI. shuddhasvabhAvamA
jeTalI ekAgratA teTalI ‘bhAvanA’ chhe. A bhAvanA–paryAy palaTIne pUrNa shuddha mokShadashA pragaTe
chhe, paN shuddhadravya pAriNAmikabhAve chhe te kadI nAsh thatun nathI, te avinAshI ekarUp chhe. te
dravya pote mokShanA kAraNarUp ke mokSharUp thatun nathI, mokSha ane mokShanun kAraN e banne to
paryAyamAn chhe. dravyasvabhAv chhe te to shaktipaNe mokShasvarUp ja chhe; tenI sanmukhatA vaDe
paryAyamAn vyaktirUp mokSha thAy chhe, tenI A vAt chhe. vyaktirUp mokSha te sampUrNakShAyikabhAv
chhe, ne shuddhAtmasanmukh evA aupashamikAdi traN bhAvo mokShanA kAraNarUp chhe.
shuddhaupayogavaDe pakaDAy tevun chhe.
anAdithI vikArIpaNe palaTI rahyo chhe; paramAtma svarUpanun dhyAn karatAn apUrva nirmaLadashApaNe
palaTe chhe. “AtmA dravye nitya chhe, paryAye palaTAy.” dhruv TakIne kShaNekShaNe paryAy badalAy evo
vastusvabhAv chhe. paryAyanI mIT dhuravasvabhAv chidAnandabhagavAn upar chhe. jeNe dhyAn karavun chhe
teNe konun dhyAn karavun te vAt chhe.
mokShamArga eTale ke mokShanun kAraN pAnchamAnthI kayA bhAv chhe–te ahIn batAvyun chhe. kayo bhAv
mokShanun kAraN nakkI thayo te kahe chhe–
PDF/HTML Page 33 of 45
single page version
A upashamikAdibhAv chothA guNasthAnathI sharU thAy chhe. shuddhAtmAnI bhAvanArUp je mokShamArga
atIndriy Anandanun jharaNun vahe chhe.
pAriNAmikabhAv pote kAraN–kAryapaNA vagarano chhe, te apekShAe tene niShkriy kahe chhe. je
ekalA kShaNikamAn kAraN–kArya na hoy.
PDF/HTML Page 34 of 45
single page version
shaktirUp mokSha te pAriNAmik bhAv chhe.
sthir Takato ansh chhe. TakanAr ne pharanAr, eTale dravya ne paryAy, evA svarUpe vastunun
astitva chhe.
hA; AtmAnI paryAyamAn mokShanI kriyA chhe, shuddhabhAvanArUp mokShakriyA te ja dharmanI
te ja mokShanun kAraN; temAn rAg na Ave. dhruv te sAmAnya, paryAy te visheSh, –em sAmAnya
visheSharUp vastune sAbit karI chhe.
em ne em kahI devAthI to shrotAne mAtra uparaTapake sAmbhaLIne dhAraNA thaI jAy ane
andaranI gambhIratAno khyAl na Ave. shrotA pote andar mahenat karIne gambhIratA pakaDe tyAre
kharun rahasya lakShamAn Ave.
kAraN aupashamikAdi bhAv chhe. paryAyanun kAraNakAryapaNun paryAyamAn chhe, dravyamAn nahi. –dravya ne
paryAy–banne chhe potAmAn, paN bannenA svarUpamAn kathanchit bhinnatA chhe.
dhruvanI pratIt karI koNe? pratIt karanArI paryAy te mokShamArga chhe, dhruvamAn mokShamArga na Ave.
PDF/HTML Page 35 of 45
single page version
aupashamikAdi 3 bhAv dhyAnarUp chhe, mokShakAraN chhe.
audayikabhAv te parabhAv chhe, te bandhakAraN chhe.
dhruvasvarUp upajatun–vinashatun nathI.
upajavun ne vinashavun–te paryAyamAn chhe.
e banne dharmo na hoy to dukh TaLIne sukh thAy nahi.
A rIte dhruvane na oLakhe tene dhruvanun lakSha karAve chhe, ne paryAyane na mAne tene paryAy
shuddhapAriNAmik paramabhAvalakShaN nijaparamAtmadravya te ja hun chhun’ –em gnAnI bhAvashrutavaDe
PDF/HTML Page 36 of 45
single page version
24 tIrthankar bhagavantone avatAr ApavAnun gaurav ApaNI A bhArat mAtAne ja prApta chhe.
chhe. hajI aDhI hajAr varSha paN pUrA nathI thayA tyArapahelAn bhagavAn varddhamAnatIrthankar A
temanA upadeshathI potAnA AtmAne pavitra karatA hatA. rAjagRuhI jevI bhUminAn rajakaNo
bhAvasparsha karyo te jIvo ratnatray pAmIne bhAvatIrtharUp banI gayA.
DolAve chhe. varddhamAnaprabhunI kharI mahattA tyAre ja samajAy ke jyAre temanA kahelA upadeshanun
temane oLakhAvavA te paN barAbar nathI, teo to sarvagnatAne pAmelA paramAtmA hatA.
mAtA–pitAnA mohane paN chhoDIne teo AtmasAdhak sAdhu thayA. trishalAmAtAno
chAlyo...sAdhu thaIne temaNe maunapaNe AtmasAdhanAmAn ja potAnun chitta joDyun ...sarvagna
rahe chhe. –kevo uttam Adarsha!
PDF/HTML Page 37 of 45
single page version
aDhI hajAr varSha thashe.
vItarAgI santoe sukAvA dIdho nathI. e vItarAgI amRut Ajey bhAratanA hajAro–lAkho
bhaktithI yAd kare chhe.
mahAvIrabhagavAn Aje paN jANe ke ApaNI samakSha ja birAjatA hoy ne ApaNe sau
ujavIe....ne e tIrthankaradevanA janmakALe bhAratamAn dharmInI jevI jAhojalAlI hatI tevI
mahAvIranA santAn samajIe.
AvyA, paddhati mujab gurudeve “ karI Apyo. te bhAIe nAm lakhI ApavA kahyun
tyAre gurudeve kahyun ke A “ sarvagnabhagavAnanI vANI chhe, e ja amArun nAm chhe ne
e ja amArun dhAm chhe. “ amArun nAm–ne “ amArun dhAm; “ mAn badhun samAy chhe.
PDF/HTML Page 38 of 45
single page version
PDF/HTML Page 39 of 45
single page version
gnAn thatun hovA chhatAn koI padArthanun AkarShaN rahyun nathI. bahAranA padArtho kAI jIvane
kahetA nathI ke tun amArA taraph AkarShA! jIv ja potAnA upayogane te taraph doDAvIne
rAg–dveSh kare chhe; eTale, bAhya padArthonun AkarShaN maTADavAno upAy e chhe ke potAnA
ek kavi kahe chhe ke :–
param pUjya gurudev sukhashAntipUrvak saurAShTramAn vicharI rahyA chhe. sonagaDhathI lAThI
rAjakoTathI vaDAl gAme padhAryA, sAnje nemaprabhunI pavitra vihArabhUmi gIranAratIrthanA
darshan jaI AvyA; tyAn “mArA nem prabhu gIranArI chAlyA...” e vairAgya stavan
gurudeve gavaDAvyun. vaDAl pachhI porabandar padhAryA...tyAn ATh divas samayasAr
gA.17,18,72 tathA gA. 97 upar pravachano thayA. porabandarathI chAr divas jetapur
padhAryA; tyArabAd gonDal ane vaDIA thaIne, (Ap jyAre A Atmadharma vAnchatA
hasho tyAre) gurudev morabImAn birAjatA hashe. tyAr pachhI kAryakram nIche mujab chhe–
14) sonagaDh pravesh vaishAkh sud 1p.
PDF/HTML Page 40 of 45
single page version
(2) “ekaDe ek...dharmanI lye Tek” A prakAranA AnkanI rachanA (ekathI so sudhImAn
* vaishAkh sud punam sudhImAn maLel lakhAN svIkArIshun. paN jo vaishAkh sud bIjathI vahelun
bahAranA sabhyo game tyAre lakhAN mokalI shake chhe.) tame vadhAre sankhyAmAn utsAhathI