22 : ātmadharma : chaitra 2494
dravya–paryāy bannene bhāvashrutagnānapramāṇ jāṇe chhe. svasamvedanarūp bhāvashrutagnānamān
dravya–paryāy jem chhe tem jaṇāy chhe. dravyārthik ane paryāyārthik e banne te bhāvashrutanā ansho
chhe– avayavo chhe–nay chhe.
dhruvabhāv chhe te paryāyane karato nathī; paryāyano kartā paryāyadharma chhe. shuddha–dravyārthikanay
kevo chhe? ke sarvavishuddha evā param pāriṇāmik paramabhāvano grāhak chhe, shuddha upādānabhūt chhe.
rāgādinun kartr̥utva–bhoktr̥utva shuddha dravyārthikanayathī jīvamān nathī. nirmaḷaparyāy ke malinaparyāy te
dravyārthikanayamān na āve. dravyārthikanayamān to ekalun dravya ja āve; e apekṣhāe
dravyārthikanayamān to jīvane pariṇāmathī shūnya kahevāy chhe. shuddhaparyāy te vakhate chhe kharī paṇ
dravyadraṣhṭimān te āvatī nathī.
mokṣhamārga ke mokṣha te nirmaḷapariṇām chhe, te dravyarūp nathī. dravyane dekhanārī draṣhṭimān
paryāy na āve. paryāy te paryāyārthikanayano viṣhay chhe. āvā dravya–paryāyarūp vastu chhe–em
āgaḷ kaheshe. paraspar sāpekṣha evun dravyaparyāyadvay te ātmapadārtha chhe.
bandh ne mokṣhanān kāraṇ te banne paryāy chhe; dravyarūp evo pāriṇāmik paramabhāv to
bandh–mokṣhanun kāraṇ nathī. pāriṇāmikabhāv pote sarvathā paryāyarūp thaī jāy to to paryāyanī
sāthe te paṇ nāsh pāmī jāy.
gnānīno anādar, dev–gurunī nindā vagere kāraṇothī tīvra darshanamoh bandhāy chhe. āvā
je bandhakāraṇo te shuddhajīvamān nathī. āvā shuddhajīvane samyagdraṣhṭi dekhe chhe. tethī ahīn kahyun ke
‘sarvavishuddha pāriṇāmik paramabhāvagrāhak shuddhaupādānabhūt shuddhadravyārthikanaye jīv kartr̥utva–
bhoktr̥utvathī tathā bandh–mokṣhanān kāraṇ ne pariṇāmathī shūnya chhe.
āṭh karma ke tenā bandhananā kāraṇarūp ashuddha pariṇāmo te shuddha dravyadraṣhṭithī jīvamān
nathī. ane svasanmukh thaīne samyagdarshanādi mokṣhakāraṇarūpe pariṇame chhe te paryāy paṇ
shuddhadravyadraṣhṭimān āvatī nathī, te to paryāyadraṣhṭino viṣhay chhe. banne nayonā viṣhay bhinnabhinna
chhe. paraspar sāpekṣha āvā dravya–paryāyanun joḍakun te ātmavastu chhe.
mokṣhanun kāraṇ ke mokṣha, bandhanun kāraṇ ke bandh, e badhī avasthāo vakhate dhruvadravya to
ekarūp evun ne evun chhe; paryāy anitya chhe, dravya–nitya chhe, –e bannenī sāpekṣhatāvaḍe vastu
siddha thāy chhe, eṭale ke be nayono virodh raheto nathī.
juo, ā ātmavastune jāṇavānī rīt.
ātmānā pāñch bhāvo batāvīne temān kyā bhāvo bandh–mokṣhanā kāraṇarūp chhe e vāt
pachhī samajāvashe. ek kṣhaṇik anshamān bandhan hatun ne ṭaḷyun tethī ākho puruṣh to te bandh ke
mokṣha jeṭalo nathī–e vāt dravyasaṅgrahamān paṇ batāvī chhe.