: ભાદરવો : ૨૪૯૪ આત્મધર્મ : ૩૫ :
હે પંચપરમેષ્ઠી ભગવંતો ! પધારો મારા મુક્તિમંડપે...
શ્રાવણવદ બીજના મંગલદિને પ્રવચનસારની નવી આવૃત્તિનું
પ્રકાશન થયું....તે પ્રસંગે ઉલ્લાસકારી મંગલરૂપે પૂ. ગુરુદેવે
પ્રવચનસારની પાંચ મંગલ ગાથાઓ ઉપર પ્રવચન કર્યું હતું....અહા!
ગુરુદેવ જાણે કે પંચપરમેષ્ઠી ભગવંતોનો સાક્ષાત્કાર કરાવતા હતા.
પંચપરમેષ્ઠીથી જુદાપણું રાખીને નહિ પણ પંચપરમેષ્ઠીને સાથે ભળીને
નમસ્કાર કઈ રીતે કરાય–તે ગુરુદેવ સમજાવતા હતા...એ વખતના
રણકાર આત્મપ્રદેશોમાં હજી પણ ઝણઝણે છે.
આ પ્રવચનસાર તે ભગવાનની વાણીનો સાર છે.
પ્રારંભમાં પરમ આનંદને યાદ કરીને કહે કે પરમઆનંદનરૂપી સુધારસના
પિપાસુ ભવ્ય જીવોના હિતને માટે પ્રવચનસારની ટીકા રચાય છે. આત્માનો નિર્વિકલ્પ
અતીન્દ્રિયઆનંદ તેની જેને તરસ લાગી છે એવા પિપાસુ જીવોને તૃપ્તિ કરવા માટે આ
શાસ્ત્ર રચાયું છે.
શાસ્ત્રકાર કુંદકુંદાચાર્યદેવ કેવા છે ? તેમની ઓળખાણ કરીને અમૃતચંદ્રાચાર્યદેવ
કહે છે કે તે આસન્ન ભવ્ય મહાત્માને સંસારસમુદ્રનો કિનારો નિકટ છે; તેમની વાણીના
વાચ્ચ દ્વારા હજાર વર્ષે પણ નિઃશંક નિર્ણય થઈ ગયો કે અહો, સંસારસમુદ્રનો કિનારો
તેમને નજીક આવી ગયો છે; સાતિશય વિવેકજ્યોત તેમને પ્રગટ થઈ છે. જુઓ,
અનુભવીને બીજા અનુભવીની દશા ઓળખાઈ જાય છે. સાતિશય એવું ભેદજ્ઞાન
થયું છે કે જે વૃદ્ધિગત થઈને અપ્રતિહતપણે કેવળજ્ઞાન જ લેશે. જેમ સાતિશય સાતમું
ગુણસ્થાન તેને કહેવાય કે જે ઊંચે જ ચડે એટલે કે શ્રેણી માંડે. તેમ કુંદકુંદ સ્વામીને
એવી સાતિશય જ્ઞાનજ્યોત પ્રગટી છે કે જે અપ્રતિહતપણે કેવળજ્ઞાન લેેશે. તેમને
અનેકાન્તવિદ્યાના બળે સમસ્ત એકાન્તવાદની વિદ્યાનો આગ્રહ અસ્ત થઈ ગયો છે; તથા
સમસ્ત પક્ષનો પરિગ્રહ છૂટી ગયો છે એટલે અત્યંત મધ્યસ્થ થઈ ગયા છે. મધ્યપણે
વસ્તુ–સ્વરૂપ જેમ છે તેમ કહ્યું છે. તેમણે સર્વ પુરુષાર્થમાં શ્રેષ્ઠ અને આત્માના ઉત્તમ
હિતરૂપ એવી મોક્ષલક્ષ્મીને ઉપાદેય કરી છે, કેવી છે મોક્ષલક્ષ્મી?–કે ભગવાન
પંચપરમેષ્ઠીના પ્રસાદથી જેની પ્રાપ્તિ થાય છે; જે પરમાર્થ સત્ય છે ને અક્ષય છે. આવી
મોક્ષલક્ષ્મીને ઉપાદેયપણે નક્ક્ી કરીને પોતે સર્વ આરંભથી મોક્ષમાર્ગનો આશ્રય કરે છે;
મંગળરૂપે વર્તમાન તીર્થના નાયક શ્રી મહાવીર ભગવાનને અને પંચપરમેષ્ઠીના
ભગવંતોને પ્રણમન અને વંદનરૂપ નમસ્કાર કરીને પોતે સર્વઆરંભથી મોક્ષમાર્ગનો
આશ્રય કરે છે. ને શુદ્ધોપયોગરૂપ સામ્યભાવની પ્રાપ્તિની પ્રતિજ્ઞા કરે છે.–શરૂઆતની
પાંચ અલૌકિક મંગળગાથાઓમાં