: ૩૬ : આત્મધર્મ : ભાદરવો : ૨૪૯૪
અમૃતચંદ્રાચાર્યદેવે આટલો તો મહાન ઉપોદ્ઘાત લખીને કુંદકુદાચાર્યદેવની
ઓળખાણ આપી, ને બહુમાન કર્યું. પછી પાંચ ગાથા દ્વારા પંચપરમેષ્ઠી ભગવંતોને
ભાવભીના નમસ્કાર કરતાં શ્રી કુંદકુંદાચાર્યદેવ કહે છે કે હું શુદ્ધોપયોગરૂપ સાક્ષાત્
મોક્ષમાર્ગને અંગીકાર કરું છું
‘હું’ તીર્થનાયક વર્દ્ધમાનદેવને નમસ્કાર કરું છું; ‘હું’ કેવો છું? કે
સ્વસંવેદનપ્રત્યક્ષ દર્શનજ્ઞાનસામાન્યસ્વરૂપ હું છું. આવો હું; આરાધ્ય–આરાધક બંને
ભાવોને મારામાં જ સમાવીને પંચપરમેષ્ઠીને અભેદ નમસ્કાર કરું છું. પંચપરમેષ્ઠી
ભગવંતો જેવા વીતરાગ છે, તેમને નમસ્કાર કરતાં હું પણ તેવો વીતરાગ થઈ જાઉં છું,
એટલે હું વંદન કરનાર ને પંચપરમેષ્ઠી મારે વંદન કરવા લાયક – એવો વિકલ્પ છૂટી
જાય છે....ને શુદ્ધપયોગ થાય છે.
પંચપરમેષ્ઠીને નમસ્કાર કરનાર પોતે પોતને સ્વસંવેદનપ્રત્યક્ષ અનુભવે છે;
સ્વસંવેદનપ્રત્યક્ષ કહેતાં તેમાં રાગાદિનો અભાવ આવી જ ગયો. સ્વસંવેદન વગર
પંચપરમેષ્ઠીને પરમાર્થ નમસ્કાર થતા નથી. જુઓ, આ વીતરાગી સન્તની દશા! આ
મોક્ષનો સ્વયંવર મંડાયો છે તેનું મંગળાચરણ થાય છે–આજે મંગળ દિવસ છે.
‘આ....હું’ એમ પોતે પોતાને સાક્ષાત્ નજરમાં લઈને (સ્વસંવેદન વડે પ્રત્યક્ષ
કરીને) પંચપરમેષ્ઠીને નમસ્કાર કરે છે. હું પોતે વર્તમાન શુદ્ધોપયોગરૂપ થઈને અભેદ
નમસ્કાર કરું છું–એમ પંચમકાળના મુનિ નિઃશંક કહે છે. વંદન કરનાર કેવા હોય તે પણ
આમાં આવ્યું. પંચપરમેષ્ઠીને વંદન કરતાં વિકલ્પ તોડીને હું પોતામાં જ નમું છું. પોતે
પોતામાં નમતાં પંચપરમેષ્ઠીને નમસ્કાર સ્વયમેવ થઈ જાય છે; –ભાવ્ય–ભાવકનો ભેદ
ત્યાં રહેતો નથી. જુઓ, આ અપૂર્વ મંગળિક! આવો ભાવ પોતામાં જેણે પ્રગટ કર્યો
તેના ઉપર પંચ પરમેષ્ઠીભગવંતોની પ્રસન્નતા થઈ આજે ચંપાબેનનો જન્મ દિવસ છે ને
મહા મંગળપૂર્વક આ શાસ્ત્ર શરૂ થાય છે.
અહો, મુક્તિના સ્વયંવરમંડપમાં પરમનિર્ગ્રંથતાની દીક્ષાના આનંદમય પ્રસંગે
કુંદકુંદાચાર્ય પંચપરમેષ્ઠી ભગવંતોને બોલાવે છે–તેનું ભાવભીનું વિવેચન સાંભળતાં
શ્રોતાજનો વારંવાર હર્ષવિભોર બની જતા હતા...જાણે સિદ્ધભગવંતો પધાર્યા
હોય....જાણે સીમંધરાદિ તીર્થંકર ભગવંતો પધાર્યા હોય–એવો હર્ષ છવાઈ જતો હતો.
પંચપરમેષ્ઠીનો સાક્ષાત્કાર કરાવીને ગુરુદેવ ભાવથી કહેતા કે અહો, ભગવંતો! આપને
મારા જ્ઞાનમાં બિરાજમાન કર્યા છે એટલે હું પણ આપની પંક્તિમાં બેસનાર છું. અનંત
અરિહંતો–સિદ્ધો, ને જગતના પંચપરમેષ્ઠી ભગવંતોની નાત ભેગી કરીને મોક્ષનો મોટો
ઉત્સવ કરીએ છીએ...તેમાં હે પંચપરમેષ્ઠી ભગવંતો! આ મુક્તિના મંડપમાં આપ
પધારો...આપના પધારવાથી અમારી શોભામાં વૃદ્ધિ થશે...આમ મોક્ષના માંડવા રોપીને
મહા મંગળપૂર્વક પ્રવચનસાર–શાસ્ત્ર શરૂ કર્યું છે.. તેમાં આચાર્યદેવે અરિહંતોનો માર્ગ
પ્રસિદ્ધ કર્યો છે, ને એ રીતે પરમાગમ દ્વારા જગતને પરમ આનંદની ભેટ આપી છે.