Atmadharma magazine - Ank 303
(Year 26 - Vir Nirvana Samvat 2495, A.D. 1969).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 29 of 49

background image
: ૨૬ : આત્મધર્મ : પોષ : ૨૪૯પ
* અમદાવાદ : બાલવિભાગની શાખા ઉત્સાહપૂર્વક નવા નવા કાર્યક્રમો યોજે છે.
ને સૌ હોંશથી ભાગ લ્યે છે. ભગવાન મહાવીર સંબંધી લેખનસ્પર્ધા અને વકતૃત્વસ્પર્ધા
યોજાયેલ, તેમાં ઘણાએ ભાગ લીધો ને ઈનામો વહેંચાયા હતા. હવે ‘શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર’
સંબંધી લેખન–વકતૃત્વસ્પર્ધા યોજાશે.
હિમાલયની ગોદમાં...જૈનસંસ્કૃતિ
દૈનિક “नवभारत टाइम्स [नई दिल्ली] ના ઉપસંપાદક श्री रमेशचंद्र
जैने એક લેખમાં આપેલી માહિતી ઉપયોગી હોવાથી અહીં સંક્ષેપમાં તેનો ઉલ્લેખ
કરીએ છીએ. તેઓ લખે છે : બદરીનાથની મુખ્ય મૂર્તિ તીર્થંકર પાર્શ્વનાથની છે કે
બીજા કોઈની–તેમાં મતભેદ સંભવ છે, પરંતુ એકવાર હિમાલયની ગોદમાં
જૈનધર્મનો ડંકો વાગતો હતો–તેનાં અનેક પ્રમાણ છે. દેહરાદૂનથી નજીબાબાદ
(બિજનોર જિલ્લા) સુધી ફેલાયેલી શિવાલિક પર્વતમાળામાં, તેમજ તીબેટ–
ભારતની સરહદના ગઢદેશના સમસ્ત ક્ષેત્રમાં જૈનધર્મ–સંબંધી પુરાતત્ત્વો
પથરાયેલા છે. એમ જણાય છે કે પહેલાં આ ક્ષેત્રોમાં જૈનમંદિરો હતા–જે કાળ
પ્રભાવે ક્ષીણ થઈ ગયા; અને બદરીનાથ નજીકના નારદ–કુંડમાં અનેક જૈનમૂર્તિઓ
હતી. શંકરાચાર્ય જ્યારે બદ્રીકાશ્રમ પહોંચ્યા અને ત્યાંના મંદિર માટે ભગવાનની
મૂર્તિની જરૂર પડી ત્યારે નારદકુંડમાંથી પ્રાપ્ત ભગવાન પાર્શ્વનાથની મૂર્તિને જ
आदिनारायण રૂપે સ્થાપિત કરી.
ઉત્તરપ્રદેશના ગઢવાલ કેન્દ્રમાં એક અત્યંત પ્રાચીન નગરી હતી; કાશ્મીરના
હાલના શ્રીનગર કરતાં તે જોકે ઓછી પ્રસિદ્ધિમાં છે, પરંતુ એની પ્રાચિનતા ઘણી છે.
સાતમી શતાબ્દિમાં (લગભગ ૧૩૦૦ વર્ષ પહેલાં) જ્યારે હ્યુ–એન–સંગ ચીનીયાત્રી
ભારત આવેલ ત્યારે તે નગરીનો બ્રહ્મપુરી નામથી તેણે ઉલ્લેખ કર્યો છે. ગંગાની
મુખ્ય શાખા અલકનંદાના કિનારે વસેલી એ અત્યંત પ્રાચીન શ્રીનગરી લગભગ ૮૦
વર્ષ પહેલાં એક મોટા પૂરમાં તણાઈ ગઈ; તે પુરાણા શ્રીનગરમાં પણ જૈનમંદિર
હતા. પછી તે પ્રાચીન નગરના સ્થળની નજીકમાં એક ઊંચી પહાડી પર આધુનિક
ઢંગથી નવું શ્રીનગર વસ્યું. તેની મુખ્ય બજારમાં એક જૈનમહોલ્લો પણ વસ્યો, જેની
પાછળ દિગંબર જૈનમંદિર બન્યું. પ્રાચીન મંદિરની મૂર્તિઓ આ નવા મંદિરમાં ઈ. સ.
૧૯૨પ લગભગમાં (આજથી ૪૪ વર્ષ પહેલાં) સ્થાપિત કરવામાં આવી. આ નવા
મંદિરનું નિર્માણ બે શ્રાવકોએ કરાવ્યું,–મનોહરલાલ જૈન તથા પ્રતાપસિંહ જૈન.