फोन नं : ३४ “आत्म धर्म” Regd. No. G. 182
_________________________________________________________________
ज्ञान अने राग जुदा छे
ज्ञान अने राग जुदा छे,–एम जुदापणुं कहो के अकर्तापणुं
कहो; केमके भिन्नपणामां कर्तापणुं न होय. पोताथी भिन्न होय तेने
आत्मा जाणे खरो पण करे नहि. जेम केवळज्ञानमां विकल्प नथी तेम
साधकना श्रुतज्ञानमां पण विकल्प नथी; ज्ञानथी विकल्प जुदो छे,
एटले ज्ञानमां ते नथी. केवळज्ञाननी भूमिकामां तो विकल्प छे ज
नहि, ज्यारे श्रुतज्ञाननी भूमिकामां देव–गुरुनी भक्ति वगेरे विकल्पो
छे पण ज्ञानी तेने करतो नथी, तेने ज्ञानथी भिन्नपणे जाणे छे.
एटले ज्ञानीने विकल्प ज्ञानना ज्ञेयपणे छे पण ज्ञानना कार्यपणे
नथी. ज्ञानपणे परिणमेलो जीव रागादि कषायोने स्पर्शतोय नथी,–
स्पर्श्यो त्यारे कहेवाय के जो तेनी साथे एकता करे. जेम आंख अग्निने
अडती नथी, (अडे तो दाझी जाय) तेम ज्ञानचक्षु शुभाशुभ–
कषायरूप अग्निने अडतुं नथी; जो अडे एटले के एकत्व करे तो ते
अज्ञान थई जाय; माटे ज्ञान परभावोने अडतुं नथी. करतुं नथी,
वेदतुं नथी, तन्मय थतुं नथी. आवा ज्ञानस्वरूप आत्मा ते ज साचो
आत्मा छे. रागने करे एवो आत्मा ते ‘साचो आत्मा’ नथी. एटले
के आत्मानुं भूतार्थस्वरूप एवुं नथी. शुभराग वगेरे व्यवहारक्रिया
करतां करतां निश्चय सम्यक्त्वादि थशे–एम जे माने तेणे साचा
आत्माने नथी जाण्यो पण रागने (अनात्माने) ज आत्मा मान्यो
छे, ते मोटो खोटो छे (–मिथ्याद्रष्टि छे). सत्य एवा भूतार्थ आत्माने
जाण्या वगर सम्यग्दर्शन न थाय, सम्यग्दर्शन वगर चारित्रदशा
(मुनिपणुं) न होय, ने चारित्रदशा वगर मोक्ष न होय. चारित्र
(मुनिदशा) वगर तो सम्यग्दर्शन होई शके, पण चारित्रदशा
सम्यग्दर्शन वगर कदी होई शके नहि. माटे मोक्षार्थिए साचा
आत्मानो निर्णय करीने सम्यग्दर्शन करवुं जोईए. – ‘ज्ञानचक्षु’ मांथी
_________________________________________________________________
श्री दिगंबर जैन स्वाध्याय मंदिर ट्रस्ट वती प्रकाशक अने
मुद्रक: मगनलाल जैन, अजित मुद्रणालय: सोनगढ (प्रत: २प००)