: ૧૦ : આત્મધર્મ : ફાગણ : ૨૪૯પ
૧૬૬. નરકના જીવને ક્યારેય સાતા થાય? અંતર્મુહૂર્ત, નરકમાંથી નીકળેલો
હા; મધ્યલોકમાં તીર્થંકરનો જન્મ કોઈ જીવ માત્ર અંતર્મુહૂર્તમાં તીવ્ર
વગેરે પ્રસંગે નરકના જીવોનેય પાપ કરીને ફરી પાછો નરકમાં જાય.
સાતા થાય છે, ને તે પ્રસંગે કોઈ ૧૭પ. નરકના જીવો કેટલી ઈન્દ્રિયવાળા છે?
કોઈ જીવો તો સમ્યક્ત્વ પણ તે જીવો પંચેન્દ્રિય–સંજ્ઞી છે.
પામી લ્યે છે. ૧૭૬. નારકીને ખંડખંડ થઈ જાય
૧૬૭. ઠંડીથી આગ લાગે? તેવું શરીર કેમ મળ્યું?
હા; હિમની જેમ શાંત– અકષાયભાવ અખંડ આત્માની એકતાને પાપથી
વડે કર્મોમાં આગ લાગી જાય છે. ખંડખંડ કરી નાંખી છે તેથી.
૧૬૮. ક્યા ભાવથી કર્મોનો નાશ થાય?... ૧૭૭. જીવને કેટલું સુખ? કેટલું દુઃખ?
વીતરાગભાવથી. જેટલી સ્વભાવપરિણતિ તેટલું સુખ
૧૬૯. નારકીમાં સ્ત્રીવેદ કે પુરુષવેદ હોય? જેટલો વિભાવ તેટલું દુઃખ.
ના; ત્યાં બધા નપુંસક હોય છે. ૧૭૮. આહાર–પાણી વગર આત્મા જીવી શકે?
૧૭૦. દેવલોકમાં ક્યા વેદ હોય? હા.
ત્યાં સ્ત્રી કે પુરુષવેદ જ ૧૭૯. જીવને પરવસ્તુ વગર ચાલી શકે?
હોય. નપુંસક વેદ ન હોય. હા; પરવસ્તુ વગર જ જીવ પોતાની
૧૭૧. નરકમાં ખાવા–પીવાનું મળે? અસ્તિથી જીવી રહ્યો છે.
ના; ત્યાં કદી પાણીનું ટીપું કે ૧૮૦. નરકમાં જીવને કોણે દુઃખી ક્્ર્યો?
અનાજનો દાણો મળતો નથી. કોઈ બીજાએ દુઃખી નથી કર્યો;
૧૭૨. છતાં એવી નરકમાં પોતાના મોહથી જ દુઃખી છે.
સમ્યગ્દર્શન થાય? હા ભાઈ, ત્યાં ૧૮૧. નરકના જીવને શુભભાવ થઈ શકે?
પણ આત્મા છે ને? એટલે હા, અને આત્મજ્ઞાન પણ થઈ શકે.
સમ્યગ્દર્શન પામીને દુઃખના ૧૮૨. નરકમાંથી નીકળીને જીવ ક્યાં જાય?
દરિયાની વચ્ચે પણ શાંતિનું કાં તો મનુષ્ય થાય, કાં
મધૂરું ઝરણું પ્રાપ્ત કરી લ્યે છે. તિર્યંચમાં જાય.
૧૭૩. જીવને દુઃખના દરિયામાંથી ૧૮૩. જીવે ચારગતિમાં સૌથી ઓછા
ઉગારનાર કોણ છે? ભવ શેના કર્યા?
એકમાત્ર વીતરાગીધર્મ, મનુષ્યના.
બીજું કોઈ નહિ.
૧૭૪. નરકના બે ભવ વચ્ચે
આંતરું ઓછામાં ઓછું કેટલું?