* શ્રી કહાન–રત્નચિંતામણિ–જયંતિમહોત્સવ વિશેષાંક *
: વૈશાખ : ૨૪૮પ આત્મધર્મ : ૩૭ :
આવતા હતા ને યાત્રિકોથી સોનગઢ ભર્યું રહેતું. જૈનસમાજની ઘણીખરી આગેવાન
વ્યક્તિઓ સોનગઢ આવી ગઈ હતી. માનસ્તંભના ઉત્સવની તો શી વાત? એ
નેમપ્રભુના પંચકલ્યાણક, એ જન્મોત્સવ, એ જાન અને વૈરાગ્યપ્રસંગ, એ
સહસ્રામ્રવનમાં દીક્ષા, નેમમુનિને આહારદાનનો એ ભાવભીનો પ્રસંગ, ૩૨ પ્રતિમાઓ
ઉપર ગુરુદેવના હસ્તે અંકન્યાસ, એ સમવસરણ ને એ ગીરનાર–એ બધાય દ્રશ્યો પછી,
વિદેહીનાથ સીમંધર ભગવાન જ્યારે માનસ્તંભ ઉપર પધાર્યા ને પરમભક્તિથી
ગુરુકહાને એમની પ્રતિષ્ઠા કરી ત્યારે ચારેકોર જયજયકાર ને આનંદનું વાતાવરણ
છવાઈ ગયું. –અને પછી થયો એ ગગનવિહારી માનસ્તંભનો મહાઅભિષેક. છેલ્લી
રથયાત્રાની તો શી વાત! સૌરાષ્ટ્રમાં માનસ્તંભનો પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ અદ્ભુત ને અપૂર્વ
હતો. એમાં ચારેકોરથી ભારતના હજારો ભક્તોએ ભાગ લીધો હતો. ઉત્સવમાં આવેલા
અનેક ત્યાગીઓ પણ એ વખતે ગુરુદેવથી પ્રભાવિત થયા હતા. એ દિવસોમાં
સુવર્ણધામની શોભા અદ્ભુત હતી. એક મોટી નગરી રચાઈ હતી–એનું નામ હતું.
‘વિદેહધામ’ ઉત્સવમાં આવનાર કહેતા કે ખરેખર, અમે વિદેહમાં આવ્યા હોઈએ એવું
લાગે છે. પ્રતિષ્ઠા પછી મંચ બાંધલ હોવાથી ગુરુદેવ સહિત અનેક ભક્તજનો
અવારનવાર ઉપર જઈને માનસ્તંભની યાત્રા કરતા ને ઉપર બેઠા બેઠા ભક્તિ–પૂજન
કરતા; પૂ. બેનશ્રી–બેન કોઈ કોઈવાર તો આશ્ચર્યકારી ભક્તિ કરાવતા. એ બધાયના
મીઠાં સંભારણાં આજેય આનંદ પમાડે છે. ગુરુદેવ જો કે હજી સુધી સૌરાષ્ટ્રની બહાર
વિચર્યા ન હતા તોપણ આ ઉત્સવમાં એ સ્પષ્ટ દેખાયું કે ગુરુદેવ હવે માત્ર સોનગઢ કે
સૌરાષ્ટ્રની જ નહિ પરંતુ ભારતભરના દિ. જૈનસમાજની એક મહાન વિભૂતિ છે. વૈશાખ
સુદ દસમે જ્યારે માનસ્તંભપ્રતિષ્ઠાને એક મહિનો પૂરો થયો ત્યારે
સાંજે આશ્રમમાં પૂ. બેનશ્રીબેને જે અચિંત્યભક્તિ કરાવી તે સોનગઢના
ભક્તિના ઈતિહાસમાં અજોડ હતી. માનસ્તંભ ઉપર જવાનો મંચ જેઠ સુદ પાંચમ સુધી
રહ્યો હતો, ને છેવટે જેઠ સુદ પાંચમે મહાન અભિષેક તથા પૂજન–ભક્તિ કરીને, અને
ગુરુદેવે માનસ્તંભ ઉપર ખાસ ભક્તિ કરીને, પછી મંચ છોડી નાંખતાં, ખુલ્લા આકાશમાં
માનસ્તંભની શોભા ગંધકૂટી જેવી શોભતી હતી.
એક તરફ ગુરુદેવનો પ્રભાવ વધતો ચાલ્યો ને બીજી તરફ પ્રવચનમાં
તત્ત્વજ્ઞાનની સ્પષ્ટતા વધુ ખીલતી ગઈ. શ્વેતાંબરમત ને દિગંબરમત વચ્ચે મુખ્ય
સિદ્ધાંતભેદ ક્યાં છે તે ગુરુદેવે વધુ સ્પષ્ટપણે પ્રસિદ્ધ કર્યું. નિશ્ચય–વ્યવહાર કે ઉપાદાન–
નિમિત્ત વગેરે અનેક બાબતોની સ્પષ્ટતા પણ વધુ ને વધુ ખીલવા લાગી ને વધુ ને વધુ
જિજ્ઞાસુઓ તેનો લાભ લેવા લાગ્યા.
ઉમરાળા–જન્મભૂમિસ્થાન
પૂ. ગુરુદેવની જન્મભૂમિ ઉમરાળા સોનગઢથી માત્ર ૯ માઈલ દૂર છે. ત્યાંના