રાગમય થઈ જાય.–તો પછી રાગથી જુદો આત્મા અનુભવી જ ન શકાય!
એટલે વીતરાગી મોક્ષમાર્ગનો જ અભાવ થઈ જાય.–પણ એવું વસ્તુસ્વરૂપ
નથી. રાગથી જુદો જ્ઞાનમય આત્મા અનુભવાય છે; રાગવડે જ્ઞાનની ઉત્પત્તિ
કદી થતી નથી.
શુદ્ધઆત્મા જ છે; આત્મા જ તે પર્યાયમાં પ્રસર્યો છે, તેમાં રાગ નથી પ્રસર્યો.
રાગથી તો તે સમ્યગ્દર્શનાદિ પરિણામો અત્યંત જુદા જ છે.
રાગવડે સમ્યગ્દર્શન ઊપજતું નથી. ધર્મીને તે રાગ રાગપણે ઊપજતો દેખાય છે,
પણ કાંઈ જ્ઞાનપણે તે દેખાતો નથી. માટે ધર્મી તે રાગને કરતો નથી, તે તો
જ્ઞાનપણે ઊપજતો થકો જ્ઞાનને જ કરે છે.
રાગને અને ચેતનને સર્વથા જુદા જાણે છે, તેમનામાં જરાય એકતા દેખતું નથી.
એ રીતે ભિન્ન જાણીને અંતરમાં જ્ઞાનસ્વરૂપપણે જ તે પોતાને અનુભવે છે.–
આવા અનુભવ વડે બંધન છેદાય છે ને મુક્તિ થાય છે.
તે સમ્યગ્દર્શનાદિને રાગ સાથે જરાય એકતા નથી પણ ભિન્નતા છે;
જ્ઞાનસ્વભાવ સાથે જ તેને એકતા છે. આમ નિજસ્વભાવ સાથે એકતાને
અનુભવતો જીવ જ્ઞાની છે.
આ સોળ બોલ વડે ભેદજ્ઞાન કરીને, જ્ઞાન અને રાગનું સર્વથા જુદાપણું
અનુભવતાં સોળઆની એવું સિદ્ધપદ પ્રગટે છે.