ખરેખર જીવ નથી. તો સાચો જીવ કેવો છે? કે જેટલું સત્ય આ અનુભવમાં આવતું જ્ઞાન
છે એટલો જ સત્ય આત્મા છે. માટે હે ભવ્ય! તું આવા આત્મામાં જ રતિ કર, તેનો જ
પ્રેમ કર, તેની પ્રીતિ કર. ‘જેટલું જ્ઞાન તેટલો સાચો આત્મા’ એમ કહીને બીજા બધા
પરભાવો કાઢી નાંખ્યા.
મેલ તે આત્મા નથી. ‘આ જ્ઞાનમય વસ્તુ જ હું છું’ એમ નક્કી કરીને તેમાં પ્રેમ કર.
સંયોગને અને પુણ્ય–પાપના ભાવોને પોતાનાં માનીને તેનો અનાદિથી પ્રેમ કરી કરીને
દુઃખી થયો, પણ તે તારાં ન હતાં. તેને જુદા જાણીને તેનો પ્રેમ છોડ; ને આત્માને
જ્ઞાનમય જાણીને તેનો પ્રેમ કર, તો તને ઉત્તમ સુખ થશે. પરદ્રવ્યનો પ્રેમ તે દુર્ગતિ છે–
સંસાર છે; સ્વદ્રવ્યનો પ્રેમ તે સુગતિ છે, સુગતિ એટલે મોક્ષ.–તે પરના આશ્રયે ન થાય;
મોક્ષ તો જ્ઞાનમય સ્વદ્રવ્યના જ આશ્રયે થાય છે.
જ્ઞાનમાં તન્મયતા વડે આત્મા અનુભવાય છે. રાગની પ્રીતિ કરીશ તો આત્માની પ્રીતિ
નહીં રહે. રાગને સાધન બનાવીને તેનાથી આત્માનું કલ્યાણ માને તો તે જીવને રાગનો
પ્રેમ છે, તેને ચૈતન્યસ્વરૂપ આત્માનો પ્રેમ નથી. અરે, હજી તો બહારના ભપકામાં
આત્મા અર્પાઈ જાય તે અંદરમાં ચૈતન્યસ્વરૂપનો પ્રેમ ક્્યારે કરે? ઘણા જીવોને તો
ચૈતન્યસ્વરૂપ આત્માની વાત સાંભળવાનીયે ફૂરસદ નથી, સંસારના તીવ્ર પ્રેમમાં ડુબેલા
છે. એવા જીવો તો મહા દુઃખી છે.