અસંખ્યપ્રદેશી સ્વઘરમાં જ્ઞાન ને આનંદનો વાસ છે. જ્ઞાન–આનંદથી ભરેલા
અસંખ્યપ્રદેશપણે આત્માનું હોવાપણું છે. આત્માનું હોવાપણું રાગપણે કે જડપણે નથી.
આવા પોતાના જીવતરને, એટલે કે આવા અસ્તિત્વને, ધર્મી જાણે છે, એટલે તે
સ્વઘરમાં જ વસે છે. જીવે પોતાના આવા સ્વઘરને કદી જાણ્યું નથી.
જ રહ્યો છે. આવા આત્માને અનુભવમાં લીધો ત્યાં ધર્મી જીવને ક્ષોભનો અભાવ છે.
ક્ષોભ ચૈતન્યમાં કેવો? સંયોગના ફેરફારે ચૈતન્ય કાંઈ અન્યથા થઈ જતું નથી. તેણે
તો પોતાના અવિનાશી ચૈતન્યપદ સાથે એવી સંધી કરી છે કે કદી જુદી ન પડે.
અનાદિ–અનંત ચૈતન્યભાવ સાથે જે એકતા કરી તે કદી છૂટતી નથી; તેમાં ચૈતન્ય
સિવાય બીજું કોઈ આવી જતું નથી કે જે ક્ષોભ ઉપજાવે.
બનતું નથી; કેમકે જ્ઞાન ને આનંદ આત્માથી જુદા નથી, આત્મા પોતે જ્ઞાન–
આનંદસ્વરૂપ છે. આવા સ્વરૂપનો અનુભવ જેણે કર્યો તેણે આનંદમય સ્વઘરમાં વાસ્તુ
કર્યું. સાદિ–અનંતકાળ પોતાના નિજઘરમાં આનંદથી તે રહેશે.
એકપણે રહ્યા નથી. અત્યારે પણ શરીર–લક્ષ્મી એ બધા જડપણે રહ્યા છે, આત્માપણે
નથી રહ્યા; આત્માથી જુદાપણે જ રહ્યા છે. જુદાને જુદા જાણે