: ૩૬ : : માગશર : ૨૪૯૬
વૈરાગ્ય સંબોધન
(એક વૈરાગ્યપત્રમાંથી)
જીવંત ચૈતન્યને તેના જ્ઞાનશરીરથી જુદો કરવા કોઈ સમર્થ નથી.
ક્ષણિકપ્રસંગોથી ગભરાઈને દીન થઈ જવાનું આત્માને શોભતું નથી.
* ધૈર્યવંત જીવ ગમે તે પ્રસંગને ખૂબ જ વૈરાગ્યનું કારણ બનાવીને સાચી
આત્મશાંતિ પ્રાપ્ત કરવા તરફ આત્માને વાળવો. સંસાર તો ઘણો જોયો,–પણ સાર કાંઈ
ન નીકળ્યો. તો હવે સાર નીકળે એવું કરવા જેવું છે. જ્યાં શરીર અને પુત્ર પણ
આત્માના નથી ત્યાં બીજું કોણ આત્માનું છે?–કે જેને માટે જીવનનો કિંમતી સમય
આપીએ?
* અહો, આવો સરસ આપણો જૈનધર્મ તે આપણને ડગલે ને પગલે પરમ
વીતરાગતા શીખવે છે. આત્મામાં કોઈ અપાર તાકાત છે; જ્ઞાનની–વૈરાગ્યની–આનંદની
અપાર તાકાત આત્મામાં છે; ક્ષણિક નાના પ્રસંગોથી ગભરાઈને દીન થઈ જવાનું
આત્માને શોભતું નથી.
* જ્ઞાની સંતો પડકાર કરીને કહે છે કે અરે વીર! તું જાગ! ઊઠ! તારી પ્રભુતાને
સંભાળ. તારું ચૈતન્યજીવન હણાઈ નથી ગયું; જીવતો જાગતો ચૈતન્યભગવાન તું છો,
ત્રણલોકની પ્રતિકૂળતાનો ઢગલો પણ આત્માને તેના જ્ઞાનશરીરથી જુદો કરવા સમર્થ
નથી. ગભરા નહીં, હતાશ ન થા.
* વીતરાગતાની સાધના વડે જ ભવનો નાશ થાય છે. એવી ભાવના માટે
સંતપુરુષોની સમીપ વસવું તે સારું છે; કેમકે ત્યાંના વાતાવરણમાં વીતરાગતા જ ઘૂંટાય
છે. સંસારમાં તો મોહ જ ઘૂંટાય છે; સત્સંગમાં મનમાંથી સંસારના વિચારો છૂટીને કોઈ
અનેરી શાંતિ અનુભવાય છે. સંસારથી સંતપ્ત આત્માને સાચા વૈરાગ્ય રસવડે સીંચન
કરીને જ્ઞાનીઓના પંથે આગળ વધવું,–એ જ આ અસાર સંસારથી છૂટવાનો રસ્તો છે.
સંતોએ ખરૂં જ કહ્યું છે કે–
‘સુખકી સહેલી હૈ અકેલી ઉદાસીનતા; અધ્યાત્મની જનની તે ઉદાસીનતા.’
(જમશેદપુરના ભાઈશ્રી ધરમચંદ નરભેરામ કામાણીના સ્વર્ગવાસ પ્રસંગના એક
વૈરાગ્યપત્રમાંથી આપ આ લખાણ વાંચી રહ્યા છો.) –સામે પાને ચાલુ