: મહા : ૨૪૯૬ : ૨૩ :
સોંપવું? વિચારતાં તેને યાદ આવ્યું કે–હા, મારા પહેલા થયેલા ભરત ચક્રવર્તીએ
કૈલાસપર્વત ઉપર મહારત્નોથી ૨૪ અરિહંતોના મંદિર અને જિનબિંબો બનાવ્યા છે;
તેની રક્ષા માટે ચારે બાજુ ખાઈ ખોદીને તેને ગંગાનદીના પાણીથી ભરી દીધી હોય તો
તે મંદિરોની રક્ષા થાય.–આમ વિચારીને રાજાએ પુત્રોને તે કામ કરવાનું સોંપ્યું
પિતાની આજ્ઞા માથે ચડાવીને તે રાજપુત્રો દંડરત્ન લઈને તે કામ કરવા
કૈલાસપર્વત પર ગયા; અને અત્યંત ભક્તિપૂર્વક ભરતે કરાવેલા તે જિનબિંબોનાં દર્શન
કર્યાં. અહા! આવા અદ્ભુત રત્નમય જિનબિંબ અમે કદી જોયા ન હતા, અમને આવા
ભગવાનની સેવા કરવાનું ભાગ્ય મળ્યું. એમ પરમ આનંદિત થઈને તેમણે ત્રણ ચોવીસી
ભગવંતોના દર્શન કર્યા; અને ભક્તિપૂર્વક પોતાને સોંપેલું કાર્ય કરવા લાગ્યા.
આ તરફ ચક્રવર્તીના મિત્ર મણિકેતુદેવ ફરીને રાજાને સમજાવવા માટે આવ્યા.
આ વખતે તેણે નવો જ ઉપાય વિચાર્યો. કેટલાક વચનો હિતરૂપ તેમજ મીઠાં હોય છે,
કેટલાક વચનો હિતરૂપ પણ કડવા હોય છે. તેમજ અહિત વચનોમાં પણ કેટલાક મીઠાં
ને કેટલાક કડવા હોય છે. તે બંને પ્રકારનાં અહિતવચન તો છોડવા જેવા છે. રાજાને
અત્યારે હિતરૂપ પણ કડવા વચનોથી સમજાવી શકાશે–એમ વિચારીને મણિકેતુદેવે
રાજાના હિત માટે એક યુક્તિ કરી.
તેણે એક મોટા ઝેરી નાગનું રૂપ લીધું, અને કૈલાસપર્વત પર જઈને તે બધા
રાજકુમારોને કરડીને તેમને બેભાન કરી દીધા, અને જાણે કે તે મરી ગયા હોય એવો
દેખાવ કર્યો. રાજાના મંત્રીઓ જાણતા હતા કે પુત્ર ઉપર તેને ઘણો સ્નેહ છે, તેથી તેના
મરણના સમાચાર તે સાંભળી નહીં શકે. એટલે પુત્રોના મરણના સમાચાર રાજાને
કહેવાની કોઈની હિંમત ચાલી નહીં.
આ તરફ મણિકેતુદેવ એક વૃદ્ધ બ્રાહ્મણનું રૂપ ધારણ કરીને સગર ચક્રવર્તી પાસે
આવ્યો, અને અત્યંત શોકપૂર્વક કહ્યું કે હે મહારાજ! મારો એકનો એક યુવાન પુત્ર મરી
ગયો છે, યમરાજ તેને હરી ગયો છે; આપ તો સમસ્ત લોકના પાલક છો, માટે મારા
પુત્રને પાછો લાવી આપો, તેને જીવતો કરી દો, જો મારા એકના એક પુત્રને તમે જીવતો
નહીં કરી દ્યો તો મારું પણ મૃત્યુ જ થશે.
બ્રાહ્મણની વાત સાંભળીને રાજાએ કહ્યું–અરે બ્રાહ્મણ! શું તું એ નથી જાણતો કે
યમરાજ તો એકમાત્ર સિદ્ધભગવાન વડે જ જીતી શકાય છે, સંસારમાં બીજું કોઈ તેને
જીતી શકતું નથી. એક સિદ્ધ ભગવાન જ મરણરહિત છે, બીજા તો બધા જીવો
મરણસહિત છે–એ વાત સૌ કોઈ જાણે છે. જેનું આયુષ્ય ખલાસ થઈ