: ૧૮ : આત્મધર્મ : જેઠ : ૨૪૯૬
આવી જાય છે કે હવે અલ્પકાળમાં જ સિદ્ધદશા થશે. સ્વાનુભવથી શરૂઆત થઈ ચુકી છે
ને અલ્પકાળમાં પૂર્ણ પરમાત્મદશા ખીલી જશે.–આવા ભણકાર જેને ન આવે ને શંકા
રહે તેને સમ્યગ્દર્શનની ખબર જ નથી. સમ્યગ્દર્શન અલૌકિક ચીજ છે, લોકોને તેના
મહિમાની ખબર નથી. સમ્યગ્દર્શન થયું તેના ઘરમાં (આત્મામાં) પરમાત્મા આવીને
વસ્યા...તે પરમાર્થ વાસ્તુ થયું.
મોક્ષ કોણ પામે છે?
જેઓ પોતાના શુદ્ધાત્માને જાણીને તે સ્વદ્રવ્યનો આશ્રય કરે છે તેઓ જ
નિયમથી મોક્ષ પામે છે. જેઓ આવા શુદ્ધ આત્માનો આશ્રય નથી કરતા ને રાગાદિ
પરભાવમાં અટકે છે તેઓ કર્મથી છૂટતા નથી. વ્યવહારના આશ્રય વડે બંધન છે;
શુદ્ધનયના આશ્રય વડે મોક્ષ છે,–આ જૈનસિદ્ધાંતનો નિયમ છે.
અરે, પોતાના વસ્તુસ્વભાવને જાણ્યા વગર જીવો બહારના ક્રિયાકાંડમાં એટલે
જડક્રિયામાં ને શુભરાગમાં ધર્મ માનીને સાચો મોક્ષમાર્ગ ભૂલી રહ્યા છે, એવા જીવો
ઉપર જ્ઞાનીને કરુણા આવે છે; અને કહે છે કે હે ભાઈ! તારા ચૈતન્યની અનંત ગુણની
સંપદા તારા ધામમાં જ છે. રાગમાં કે દેહની ક્રિયામાં તારા ગુણની સંપદા નથી. તારી
ચૈતન્યસંપદાને તું સંભાળ. ચૈતન્યસંપદા ને દેખતાં જ આનંદ અને મોક્ષમાર્ગ થશે.
દેવ–ગુરુ–શાસ્ત્ર, વ્રતાદિ, તે સંબંધી જેટલા શુભભાવ ભગવાને કહ્યા છે, તે બધા
પરાશ્રિતભાવો છે, અને તેને ભગવાને બંધનું જ કારણ કહ્યું છે, તે મોક્ષનું કારણ નથી.
મોક્ષનું કારણ તો સ્વાશ્રિત એવો વીતરાગભાવ જ છે. ચૈતન્યમાં નિવાસ કરીને આવો
વીતરાગભાવ પ્રગટ કરવો તે અપૂર્વ વાસ્તુ છે.
* * * * *
(વાસણા ચોધરીવાળા બ્ર. કેશવલાલજી જેઓ ગુજરાતમાં સારો ધર્મપ્રચાર કરે
છે, તેમણે લખેલું અધ્યાત્મભજન (સુધારા સાથે) અહીં આપવામાં આવે છે:–)
ચેતનરૂપ હું આત્મા ચિદાનંદ ભગવાન, શુદ્ધ–બુદ્ધ ચૈતન્ય છું, જડથી જુદું રૂપ,
અજર અમર અવિનાશી ને જ્ઞાનપૂંજનું ધામ. (૧) પુદ્ગલ કે પુણ્ય–પાપથી ભિન્ન હું ચેતન ભૂપ. (૪)
સિદ્ધ સ્વરૂપ હું આતમા નિરંજન ભગવાન, ચેતન લક્ષણ માહરું શુદ્ધ ઉપયોગી જાણ,
અખંડભાવ જ્ઞાયક સદા ગુણઅનંત ભગવાન. (૨) નિજાનંદ ભરપૂર હું ચેતનરૂપ ભગવાન, (પ)
અનંત બળ છે મુજમાં અનંત દર્શન જ્ઞાન, રાગ દ્વેષથી ભિન્ન છું નિશ્ચય જ્ઞાનસ્વરૂપ,
અવ્યાબાધસ્વરૂપ હું સહજાનંદ ભગવાન, (૩) જે અનુભવશે એહને તે થાશે ભગવાન. (૬)