: ૩૨ : આત્મધર્મ જેઠ : ૨૪૯૬
બે દ્રવ્યોનું (જીવ–અજીવનું) ભેદજ્ઞાન કરવું હોય ત્યારે જીવના રાગાદિભાવોનો કર્તા
જીવ જ છે–એમ જાણવું જોઈએ.
જીવને કેવળજ્ઞાનપર્યાય થાય છે તેનું સાધન પણ જીવ જ છે, કેમકે કેવળજ્ઞાનનું
સાધન થાય એવી શક્તિ જીવમાં છે. જ્ઞાનાવરણકર્મનો અભાવ તે જીવની કેવળજ્ઞાન–
પર્યાયનું સાધન–એમ ખરેખર નથી. તેમજ જીવની પર્યાયે સાધન થઈને પુદ્ગલમાં
જ્ઞાનાવરણ અવસ્થાનો નાશ કર્યો–એમ પણ નથી. જીવમાં કેવળજ્ઞાનની ઉત્પત્તિ, તે જ
સમયે કર્મમાં જ્ઞાનાવરણ અવસ્થાનો અભાવ, એમ બંને સમકાળે એક સાથે થવા છતાં,
જીવ અને પુદ્ગલ બંને પોતપોતાના જ ભાવના કર્તા છે, બીજાનું કર્તા કોઈ નથી.
નિમિત્ત–નૈમિત્તિકપણું હોવા છતાં બંને વચ્ચે કર્તા–કર્મપણું નથી, કે કોઈ બીજાનું સાધન
નથી. વસ્તુના કર્તા–કર્મ–સાધન વગેરે બધા કારકો વસ્તુમાં પોતામાં જ હોય છે, વસ્તુથી
ભિન્ન હોતાં નથી. ભાઈ! જ્યાં કાર્ય થાય છે ત્યાં જ તેનું સાધન શોધ, કાર્યથી ભિન્ન
વસ્તુમાં તેનું સાધન ન શોધ. તારા કેવળજ્ઞાનનું સાધન પરમાં ન શોધ; તેમજ તારા
રાગાદિ અપરાધનો દોષ બીજા ઉપર ન ઢોળ. પોતાની શુદ્ધ કે અશુદ્ધ પર્યાયરૂપે પોતાના
જ છ કારકોથી સ્વયમેવ પરિણમતો જીવ અન્ય કોઈ કારકની અપેક્ષા રાખતો નથી.
અહો, વસ્તુસ્વરૂપનું આવું ભેદજ્ઞાન તે વીતરાગતાનું કારણ છે. મુમુક્ષુજીવ
આવા ભેદજ્ઞાનવડે જિનઆજ્ઞારૂપ માર્ગને પામીને સમ્યગ્જ્ઞાનજ્યોતિ પ્રગટ કરે છે,
અને તે જ્ઞાનવડે પરભાવોનું કર્તા–ભોક્તાપણું સમાપ્ત કરીને, એકલા જ્ઞાનમાર્ગને જ
અનુસરે છે (અર્થાત્ શુદ્ધ જ્ઞાનચેતનારૂપે જ પરિણમે છે,) અને શુદ્ધઆત્માની
પ્રાપ્તિરૂપ મોક્ષનગરને પામે છે.
(પંચાસ્તિકાય ગા. ૬૨)
અમેરિકાના આપણા સગાંસંબંધી માટે–
આપણા મુમુક્ષુસમાજના અનેક સગાંસંબંધી અમેરિકા વગેરે પરદેશમાં વસે
છે; તેમાંથી કોઈ–કોઈ આત્મધર્મ મંગાવીને વાંચે છે ને દૂરદેશમાં આવું વીતરાગી–
સાહિત્ય તથા ભારતના ધાર્મિકસમાચારો વાંચીને ખુશી થાય છે. આ વાત સર્વે
મુમુક્ષુ ભાઈ–બેનોને સૂચવવાની એક જિજ્ઞાસુ ભાઈએ પ્રેરણા આપી કે ભારતના જે
જે જિજ્ઞાસુઓના સગાંસંબંધી પરદેશમાં વસતા હોય તેઓ સૌ પોતપોતાના
સ્નેહીજનોને આત્મધર્મ જરૂર મોકલે. તે માટે દીવાળી (કારતક) અંક સુધીનુંં એર–
પોસ્ટ સહિતનું લવાજમ (અમેરિકા માટે રૂા. ૨૨ બાવીસ) સોનગઢ નીચેના
સરનામે મોકલી આપે. બીજા દેશો માટે ઓફિસમાં તપાસ કરવી.
–આત્મધર્મ કાર્યાલય સોનગઢ (સૌરાષ્ટ્ર)