તેઓ આત્માનું શું સ્વરૂપ બતાવે છે તે બરાબર લક્ષપૂર્વક ગ્રહણ કરવું જોઈએ. તેની
રુચિ, સંસાર તરફ ઉદાસીનતા, વગેરે પણ ઉત્તમ પ્રકારનાં હોવા જોઈએ. વિશેષમાં–
દેવ–ગુરુ–શાસ્ત્ર જે શુદ્ધસ્વરૂપ ત્રિકાળી સ્વરૂપ બતાવી રહ્યા છે તે મારી પાસે જ છે.
હું જ તે છું; શરીરઆકારે પણ શરીરથી ભિન્ન એવું મારું જ્ઞાનસ્વરૂપ અત્યારે મારી
પાસે મોજુદ છે. –એમ પોતાના જ્ઞાનમાં નિજસ્વરૂપનો પાકો નિર્ણય અફર નિર્ણય
કરવો. મારું સ્વરૂપ ક્યાંય બહારમાં નથી, શરીરમાં નથી, રાગમાં નથી, કે અંદરના
ભેદવિકલ્પો પણ મારું સ્વરૂપ નથી; મારું સ્વરૂપ એટલે કે મારું જીવન તે ત્રિકાળી
ચૈતન્યભાવમય છે. આવા સ્વરૂપનો જ્ઞાનમાં નિર્ણય કરીને અંદરમાં વારંવાર તેના
અનુભવનો અભ્યાસ, તે જ ઉત્તમ જીવનની પ્રાથમિક ભૂમિકા છે. આવી સત્ય
ભૂમિકામાં પણ જીવ પૂર્વે કદી આવ્યો નથી. માટે મુમુક્ષુએ પ્રથમ નિજસ્વરૂપનો
નિર્ણય કરીને ઉત્તમ જીવન માટે તેનો પ્રયત્ન કરવો.
વિકલ્પ પણ રહે છે, છતાં તે વિકલ્પ ઉપર દ્રષ્ટિ રાખવાની નથી,–એટલે તેની મહત્તા
નથી, પણ વર્તમાન જ્ઞાન જે ત્રિકાળી સ્વરૂપનો વિચાર કરે છે તે ત્રિકાળી સ્વરૂપની
મહત્તા કરીને, તેમાં એકમેક એકાકાર થઈ જવાનું છે. આ રીતે સ્વભાવ તરફ ઢળતા
જ્ઞાનની મુખ્યતા છે, વિકલ્પની મુખ્યતા નથી. મુમુક્ષુ જીવ આવા જ્ઞાનના જોરે
નિજસ્વભાવમાં ઓતપ્રોત એવો થઈ જાય છે કે વિકલ્પથી દૂર ખસીને આત્માનું
પ્રત્યક્ષ (નિર્વિકલ્પ) સ્વસંવેદન થઈ જાય છે; વારંવાર પોતાના સ્વભાવમાં એકાગ્ર
બનવામાં તેની રુચિ, તેનો ઉલ્લાસ એકદમ બળવાનપણે કામ કરે છે; તેનો ઉપયોગ
ત્રિકાળીસ્વભાવ તરફ જ વારંવાર અગ્રેસર થાય છે. વીર્યના આવા સ્વસન્મુખ
ઉલ્લાસમાં વિકલ્પ તૂટીને નિર્વિકલ્પ આનંદનો અનુભવ થઈ જાય છે. અહાહા! તે
સુખ અને તે આનંદનું આ જડ શબ્દો દ્વારા શું વર્ણન થઈ શકે? ક્યાં ચેતનના સુખ–
આનંદ, અને ક્યાં આ જડના શબ્દોની રચના! છતાં ટૂંકમાં–અપૂર્વ–અપૂર્વ આનંદની
પ્રાપ્તિ થાય છે. અહો, ધન્ય તે પળ! તે જ ઉત્તમ જીવન છે. આ ધન્ય પળ તે જ
જીવનું ખરૂં જીવન છે, અને ત્યાંથી જ ઉત્તમ જીવનની શરૂઆત થાય છે. તે જીવ
ધન્ય–ધન્ય બની જાય છે.