: ૧૦ : આત્મધર્મ : શ્રાવણ : ૨૪૯૬
જીવ ચોરાશીલાખ યોનિવાસમાં સર્વત્ર ભમ્યો;–એવો કોઈ પ્રદેશ નથી કે જ્યાં તે
વારંવાર ભમ્યો ન હોય.
૪૮. જીવ ભાવ વડે જ લિંગી (અર્થાત્ સાધુ) થાય છે, એકલા દ્રવ્યલિંગથી સાધુ
થવાતું નથી. માટે ભાવશુદ્ધિ કર્તવ્ય છે; દ્રવ્યલિંગથી શું કાર્યસિદ્ધિ છે?
૪૯. બાહુ નામના મુનિ બહારમાં જિનલિંગ ધારક હોવા છતાં અંતરના દોષથી સકલ
દંડકનગરને દગ્ધ કરીને તે રૌરવ નરકમાં પડ્યા.
૫૦. બીજા પણ દ્વીપાયન નામના દ્રવ્યશ્રમણ ઉત્તમ દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રથી અત્યંત
ભ્રષ્ટ થઈને અનંત સંસારી થયા,
૫૧. ધીર અને વિશુદ્ધમતિ એવા શિવકુમાર નામના ભાવશ્રમણ યુવતિઓથી
ઘેરાયેલા હોવા છતાં પરિત સંસારી થયા.
૫૨. કેવળીજિને–પ્રરૂપેલા અગિયાર અંગરૂપ સમસ્ત શ્રુતજ્ઞાન ભણવાં છતાં ભવ્યસેન
નામના મુનિ ભાવશ્રમણપણું ન પામ્યા.
૫૩. શિવભૂતિ નામના મહાનુભાવ ‘તુષમાસ ભિન્ન’ એમ ગોખતા થકા
ભાવવિશુદ્ધિ વડે કેવળજ્ઞાની થયા,–એ વાત પ્રસિદ્ધ છે.
૫૪. ભાવથી નગ્ન તે જ નગ્ન (સાધુ) છે; એકલા બહારના નગ્ન લિંગથી શું સાધ્ય છે?
ભાવસહિતના દ્રવ્યલિંગથી જ કર્મ પ્રકૃતિના સમૂહનો નાશ થાય છે.
૫૫. ભાવરહિત નગ્નપણું તે અકાર્ય છે–કાંઈ કાર્યકારી નથી એમ જિનદેવે કહ્યું છે,–
એમ જાણીને હે ધીર! તું નિત્ય આત્માને ભાવ.
૫૬. જે દેહાદિ પરિગ્રહથી રહિત છે, માનાદિ સમસ્ત કષાયો જેણે છોડયા છે અને
જેનો આત્મા આત્મામાં રત છે, તે ભાવલિંગી સાધુ છે.
૫૭. હું મમત્વને પરિવર્જુ છું અને નિર્મમત્વમાં સ્થિત થાઉં છું; મારો આત્મા જ મારું
આલંબન છે, બીજા બધા ભાવોને હું છોડું છું. (આવા ભાવવાળા ભાવલિંગી
સાધુ હોય છે.)
૫૮. ખરેખર મારા જ્ઞાનમાં આત્મા છે; મારા દર્શન અને ચારિત્રમાં પણ આત્મા છે;
પ્રત્યાખ્યાનમાં પણ આત્મા છે અને સંવર–યોગમાં પણ મારો આત્મા જ છે.
૫૯. શાશ્વત, જ્ઞાનદર્શનલક્ષણરૂપ એક આત્મા જ મારો છે, બાકીનાં સર્વે ભાવો
મારાથી બાહ્ય છે, ને સંયોગલક્ષણવાળા છે.