: ૨૮ : આત્મધર્મ : શ્રાવણ : ૨૪૯૬
भगवान पारसनाथ
[૧]
–બે ભાઈ: મરૂભૂતિ
અને કમઠ–
* * * * *
વહાલા બંધુઓ, આજે આપણા ત્રેવીસમા તીર્થંકર પારસનાથ ભગવાનની કથા
તમને કહું છું. તેમણે કેવી ક્ષમા રાખી અને હાથીના ભવમાં આત્માને ઓળખીને તેઓ
કેવી રીતે ભગવાન થયા, તે જાણીને તમને આનંદ થશે, અને તમને પણ તેમ કરવાનું
મન થશે.
આપણા આ જંબુદ્વીપની વચ્ચે મોટો મેરુ પર્વત છે; તેની દક્ષિણ દિશામાં
ભરતક્ષેત્ર છે. ઘણા ઘણા વર્ષો પહેલાં ત્યાં પોદનપુરમાં એક રાજા હતો, તેનું નામ
અરવિંદ.
અરવિંદ રાજા જૈનધર્મનો ભક્ત હતો. તેના રાજ્યમાં સુંદર અને ઊંચા
જિનમંદિરો હતા. અનેક મુનિવરો ને ધર્માત્માઓથી તેનું નગર શોભતું હતું.
તે રાજાના મંત્રીને બે પુત્રો હતા–એકનું નામ કમઠ, અને બીજાનું નામ મરૂભૂતિ.
કમઠ મોટો ને મરૂભૂતિ નાનો; આ મરૂભૂતિ તે જ આપણા પારસનાથનો જીવ!
કમઠ અને મરૂભૂતિ બંને સગા ભાઈ હતા, છતાં કમઠ ક્રોધી અને દુરાચારી હતો,
મરૂભૂતિ શાંત અને સરલ હતો. જેમ એક જ લોઢામાંથી તલવાર પણ બને છે ને બખ્તર
પણ બને છે, તલવાર કાપે છે, બખ્તર બચાવે છે; તેમ એક જ માતાના બે પુત્રો, તેમાં
એક કપુત છે ને એક સપુત છે. ક્રોધી કમઠ સદા દોષ દેખે છે ને મરૂભૂતિ વિનયથી
સદ્ગુણ જુએ છે. વહાલા પાઠક! આગળ જતાં તને ખ્યાલ આવશે કે ક્રોધથી જીવનું
કેટલું બુરું થાય છે! ને સદ્ગુણથી જીવ કેવો સુખી થાય છે!
હવે મંત્રીના બંને પુત્રો સાથે રમે છે, સાથે ભણે છે; એમ કરતાં કરતાં બંને પુત્રો
યુવાન થયા, ને બંનેના લગ્ન પણ થઈ ગયા. તેઓ બ્રાહ્મણ હતા, હજી તેમને જૈનધર્મના
સંસ્કાર મળ્યા ન હતા, તેમ જ આત્માની ઓળખાણ થઈ ન હતી.