સ્વધર્મોનો નિષેધ થતો નથી; સ્વધર્મો તો જ્ઞાનની સાથે સ્વયમેવ ઉલ્લસે છે.
પૂર્વપર્યાય નષ્ટ થતાં તેની સાથે અજ્ઞાની પોતાના જ્ઞાનનો પણ નાશ માની લ્યે છે.
સમયેસમયે વર્તી રહ્યું છે. જ્ઞાનપર્યાયનું સ્વકાળથી સત્પણું પોતાથી છે, કાઈ પરજ્ઞેયથી
તેનું સત્પણું નથી, પરકાળથી તો તે અસત્ છે.
માને છે; તેને અનેકાન્તવડે સમજાવે છે કે હે ભાઈ! તારું જ્ઞાન તારી જ્ઞાનપર્યાયથી
એટલે કે સ્વકાળથી સત્ છે, ને પરકાળથી તે અસત્ છે. સમયેસમયે સ્વકાળરૂપ
પર્યાયપણે પરિણમે એવું જ્ઞાનનું જ સ્વરૂપ છે, તે પોતાથી જ છે. સામે પરજ્ઞેયનું
પરિણમન છે તે પરકાળ છે, તેને લીધે કાંઈ અહીં જ્ઞાનનું પરિણમન નથી. –આમ
ભાઈ! તારું જ્ઞાન તારા સ્વકાળથી જીવતું છે. તારું જ્ઞાન સત્ છે તે સ્વકાળ વગરનું
નથી, સમયેસમયે જ્ઞાનપર્યાયરૂપ સ્વકાળ પોતાથી જ છે. આવા અનેકાન્ત સ્વરૂપ વડે
જૈનદર્શન વિશ્વના એકાંત મતોથી જુદું પડે છે; અહો! આ તો સર્વજ્ઞદેવે જોયેલું
વસ્તુસ્વરૂપ છે. તે કાંઈ ભગવાને બનાવ્યું નથી, પણ જેમ હતું તેમ અતીન્દ્રિયજ્ઞાનવડે
પ્રત્યક્ષ જાણ્યું છે, ને દિવ્યવાણી વડે દેખાડયું છે. ’
છૂટતાં જ્ઞાન મરી જતું નથી, જ્ઞેયના અવલંબન વગર પોતાના સ્વભાવથી જ જ્ઞાનસ્વરૂપ
રાગને જાણવારૂપ પરિણમ્યું, તો તે કાળે કાંઈ રાગના કારણે જ્ઞાનનું અસ્તિત્વ નથી;