Atmadharma magazine - Ank 326
(Year 28 - Vir Nirvana Samvat 2497, A.D. 1971).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 9 of 45

background image
:૬: આત્મધર્મ :માગશરઃ૨૪૯૭
આત્મામાં ત્રિકાળ છે, અને
(૪) ત્રણેકાળ અવિચ્છિન્ન હોવાથી સદા નિકટ પરમ ચૈતન્યની શ્રદ્ધા સહિત છે;
–આ રીતે આત્મા સ્વભાવ–અનંતચતુષ્ટયથી સહિત છે, –સનાથ છે, એટલે તે
મુક્તિસુંદરીનો નાથ છે. મોક્ષરૂપી જે સુંદર પરિણતિ તેનો સ્વામી આત્મા પોતે છે; આવા
આત્માને સદાય ભાવવો, તેની સન્મુખ એકાગ્ર થવું.
શક્તિરૂપ સ્વભાવચતુષ્ટયનો સ્વીકાર કરતાં પર્યાયમાં પણ કેવળજ્ઞાનાદિ
અનંતચતુષ્ટય ખીલે છે. શક્તિ ત્રિકાળ છે પણ તેનો સ્વીકાર કરનારી તો નિર્મળ
પર્યાય છે. આત્માને ભૂલીને પરનો આશ્રય શોધનારી પર્યાય તો અનાથ હતી;
પોતાનો સાચો નાથ એવો ચૈતન્યસ્વભાવ તેને પ્રાપ્ત થયો ન હતો; પણ જ્યાં તે
પર્યાય અંતરમાં વળી ત્યાં તેણે પોતાના નાથ એવા ચૈતન્યસ્વભાવને પોતામાં જ
દેખ્યો, તે સનાથ થઈ. સ્વભાવના આશ્રયે પ્રગટેલી જે શુદ્ધ ચતુષ્ટયપરિણતિ તેનો
નાથ આત્મા પોતે છે, તે સનાથ છે. હે ભવ્ય! તારે તારા આત્મામાં આનંદમય
મંગલ પ્રભાત ઉગાડવું હોય તો તારા આત્માના સ્વભાવને જ પોતાનો નાથ
બનાવીને તેનો આશ્રય લે.
લોકો એમ માને છે કે આ જીવડો એવો છે કે એને બહારની ઉપાધિ વગર
હાલતું નથી. પણ ભગવાન તો કહે છે કે અરે ભાઈ! તારો જીવડો તો અનંત
આનંદનો ભંડાર છે, અનંત જ્ઞાન–આનંદથી ભરપૂર જીવડો છે, તેનું ભાન કરતાં
જ્ઞાનનો દીવડો પ્રગટે છે, ચૈતન્યનો પ્રકાશ ઊગે છે; તે જ આત્માની દીવાળી અને
સુપ્રભાત છે.
અનંત જ્ઞાન–દર્શન–આનંદ–વીર્યરૂપ સ્વ–રાજ જેમાં પ્રાપ્ત થાય તે જ આત્માનું
સુખ–સામ્રાજ્ય છે. નવું વર્ષ સુખી નિવડો એમ ભાવના ભાવે છે, તેને બદલે અંદરમાં
અનંત ચતુષ્ટયથી ભરેલા આત્માની ભાવના કરતાં સાદિઅનંત સુખ પ્રગટે છે, તેને
આત્મામાં શાશ્વત સુખનું નવું વર્ષ બેઠું; તેને આનંદમય ચૈતન્યસૂર્ય ઝગઝગાટ કરતો
ઊગ્યો, આનંદના વાજાં વગાડતું મંગલ પ્રભાત ઊગ્યું. તે આત્મા સવારના પહોરમાં
સ્મરણ કરવા યોગ્ય પ્રાતઃસ્મરણીય છે.