Atmadharma magazine - Ank 327
(Year 28 - Vir Nirvana Samvat 2497, A.D. 1971).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 13 of 53

background image
: ૧૦ : આત્મધર્મ : પોષ : ૨૪૯૭
વચ્ચે આવ્યો, પણ તે વ્યવહારમાં જ ઊભો રહીને કદી પરમાર્થ આત્માનો અનુભવ
થતો નથી. પરમાર્થ આત્માને લક્ષમાં લેતાં ઉપયોગ તેમાં વિશ્રામરૂપ થઈને પરમ
નીરાકુળ આનંદને અનુભવે છે. –આનું નામ સમ્યગ્દર્શન છે. આવા નિર્વિકલ્પ
ઉપયોગ વગર સમ્યગ્દર્શન કે આનંદનો અનુભવ થતો નથી.
આત્મા જ્ઞાનવડે આત્માને જાણે છે–એવો ભેદ પાડવો તે પણ વ્યવહારમાં
જાય છે; તે ભેદ પણ અભૂતાર્થ છે, સાચા એટલે કે ભૂતાર્થ આત્માની અનુભૂતિમાં
તો એવા કોઈ ભેદ રહેતા નથી; ત્યાં તો એક સહજ જ્ઞાયકભાવ જ અનુભવાય છે.
આવો અનુભવ તે જ મોક્ષને સાધવાની મોસમ છે. (શ્રીગુરુ–સંતોના પ્રતાપે
અત્યારે એવી મોસમ આપણને પ્રાપ્ત થઈ છે.)
આત્માનો સહજ એક જ્ઞાયક સ્વભાવ તે ત્રિકાળ ભૂતાર્થ છે; ને તેમાં
અંતર્મુખ થઈને જે શુદ્ધપર્યાય થઈ તે પણ ભૂતાર્થ સાથે અભેદ થયેલી હોવાથી
ભૂતાર્થ છે. આવા ભૂતાર્થ આત્માનો અનુભવ તે અપૂર્વ ભાવ છે, તે અપૂર્વ સમય
છે. પર્યાયે પોતાના ઉપયોગની થાપ અંતરના ભૂતાર્થ સ્વભાવમાં મારી; તેના ઉપર
દ્રષ્ટિનું ત્રાટક લગાવ્યું, ત્યાં ભૂતાર્થને અવલંબનારી પર્યાય પણ ભૂતાર્થ થઈ.
રાગાદિભાવો તે અભૂતાર્થ ધર્મ છે અને ભૂતાર્થના આશ્રયે પ્રગટેલી સમ્યગ્દર્શનાદિ
પર્યાય તે ભૂતાર્થધર્મ છે. દ્રવ્ય–ગુણ તો ત્રિકાળ ભૂતાર્થ છે ને તેનો અનુભવ
કરનારી પર્યાય પણ ભૂતાર્થ થઈ. ‘શુદ્ધનય ભૂતાર્થ છે’ –તે દ્રવ્ય–પર્યાયને અભેદ
કરીને વાત છે; કેમકે શુદ્ધનય પોતે તો પર્યાય છે, પણ તેનો વિષય અખંડ આત્મા
છે; તેમાં નય અને તેના વિષયનો ભેદ રહેતો નથી, તેથી શુદ્ધનય અને તેનો
વિષય અભેદ ગણીને ‘શુદ્ધનય ભૂતાર્થ છે’ એમ કહ્યું છે. આવા શુદ્ધનયવડે
આત્માનું સમ્યગ્દર્શન થાય છે. સમ્યગ્દર્શનરૂપી મોટો હીરો પ્રાપ્ત થાય છે અને
તેની સાથે અનંત અતીન્દ્રિય આનંદનો લાભ થાય છે. –આવા લાભનો આ
અવસર છે. આનંદની કમાણીની મોસમ છે. તેને હે જીવ! તું ચુકીશ મા......પ્રમાદ
કરીશ મા.....બીજામાં ક્્યાંય રોકાઈશ મા.