તારા દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાય તારામાં છે; આવા આત્માને જ્ઞાનલક્ષણથી અહીં ઓળખાવ્યો છે,
તેને ઓળખતાં જ મોક્ષમાર્ગ પ્રગટે છે, ને ધર્મ થાય છે.
ધર્મનું કારણ જ્ઞાનથી જુદું નથી. ધર્મના છએ કારક જ્ઞાનસ્વરૂપ આત્મામાં જ સમાય
છે. અતીન્દ્રિય આત્મતત્ત્વ, તે ઈંદ્રિયો વડે કે ઈંદ્રિયને અવલંબનારા ભાવો વડે કેમ
પમાય? તેને જાણનારું જ્ઞાન પણ અતીન્દ્રિયસ્વરૂપ છે, ઈંદ્રિયનું અવલંબન તેમાં
નથી. દ્રવ્યસ્વભાવને જેમ પરની અપેક્ષા નથી તેમ તે સ્વભાવમાં અંતર્મુખ એકાગ્ર
થયેલી નિર્મળપર્યાયમાં પણ પરની અપેક્ષા નથી, અહો! આવા સ્વભાવને અંતરમાં
ઉગ્રપણે સાધતાં સાધતાં અમૃતચંદ્રાચાર્ય દેવે આત્માના અદ્ભુતસ્વભાવનું આ
વર્ણન કર્યું છે. આ હિંદુસ્તાનમાં જ્યારે તેઓ મુનિપણે વિચરતા હશે ત્યારે એમનો
દેખાવ કેવો હશે! મુનિદશા, એની શી વાત! એ તો પરમેષ્ઠીપદ છે, આત્માના પ્રચૂર
આનંદમાં ઝુલતી દશા છે. એવી દશામાં વર્તતાં જગતના મહા ભાગ્યે આ સમયસાર
શાસ્ત્ર રચાઈ ગયું છે.
રહે છે, પણ તે શરીરમાં કે રાગમાં રહેતી નથી; ને શરીર કે રાગ તે જ્ઞાનપર્યાયમાં રહેતા
નથી. –આમ ભિન્નતા છે, તેમને એકબીજાની સાથે કારણકાર્યપણું નથી. આવા
જ્ઞાનસ્વરૂપે પોતાના આત્માને ઓળખતાં કર્મ સાથેનો સંબંધ સર્વથા છૂટીને ધર્મ થાય
છે, ને સિદ્ધપદ પ્રગટે છે.
તારી શ્રદ્ધા કરવાનો મારો ભાવ જાગ્યો.... રંગ લાગ્યો......
રંગ લાગ્યો ચેતન! તારો રંગ લાગ્યો.......