: પોષ : ૨૪૯૭ આત્મધર્મ : ૪૫ :
પર્યાયમાં દેવ–મનુષ્ય વગેરે ભિન્ન ભિન્ન પર્યાયોરૂપ અન્ય–અન્યપણું છે;
અશુદ્ધપર્યાયથી જોતાં આત્મામાં હીનાધિકપણું થયા કરે છે, તે દરિયાના તરંગની
પર્યાયના ભેદથી જોતાં આત્મા અનેક ગુણના ભેદરૂપ દેખાય છે, જ્ઞાન–દર્શન–
જેમ પાણીનો સ્વભાવ શીતળ છે, અગ્નિના સંગે જે ઊનાપણું વર્તે છે તે તેનો
ભગવાન આત્મા દ્રવ્યમાં અને પર્યાયમાં પોતાના શુદ્ધ જ્ઞાનાનંદ સ્વભાવપણે જ
પ્રકાશે છે. પર્યાય અંતરમાં વળીને સામાન્યસ્વભાવમાં એકાગ્ર થઈ–ત્યાં શુદ્ધાત્માની
અભેદ અનુભૂતિમાં ‘સામાન્યનો અવિર્ભાવ’ કહ્યો છે. આવા અનુભવને જિનશાસન
અને ધર્મ કહેવાય છે. આવા આત્મામાં જવું તે ભગવાનનો માર્ગ છે. ભગવાને આ રીતે
મોક્ષને સાધ્યો, ને આવો જ માર્ગ બતાવ્યો; એ જિનશાસન છે.