Atmadharma magazine - Ank 331
(Year 28 - Vir Nirvana Samvat 2497, A.D. 1971).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 53 of 69

background image
: ૫૦ : આત્મધર્મ : વૈશાખ : ૨૪૯૭
પરમેશ્વર એટલે શુદ્ધઆત્મા; તેનું સ્વરૂપ ઓળખતાં પોતાનો આત્મા જ
પરમેશ્વર સ્વરૂપે દેખાય છે. તેને ઈશ્વરદર્શન કે સમ્યગ્દર્શન કહેવાય.
(અરિહંત પરમેશ્વરના આત્માને ઓળખતાં તેમના જેવો પોતાનો
શુદ્ધઆત્મા ઓળખાય છે–એ વાત પ્રવચનસારની ૮૦ મી ગાથામાં બહુ
સરસ સમજાવી છે.
૬. પ્રશ્ન:– લોક કઈ રીતે બનેલો છે? (ચતુરભાઈ–ઉખરેલી)
ઉત્તર:– લોક બનેલો નથી કે લોક નામની કોઈ એક વસ્તુ નથી; પણ જગતમાં
અનાદિથી સત્ એવા અનંત જીવ અને અજીવનો જે સમૂહ છે તેને ‘લોક’
કહેવાય છે. જેમ જીવાદિ પદાર્થો કોઈના બનાવેલા નથી તેમ લોક પણ
કોઈનો બનેલો નથી.
૭. પ્રશ્ન:– સૂર્ય–ચંદ્ર તે દેવનાં વિમાનો છે ને તે મેરૂપર્વતની આસપાસ નિત્ય પ્રદક્ષિણા
કરે છે–એ ખરૂં; પણ મેરૂપર્વત તો મનુષ્યલોકમાં આવેલ છે, ને સ્વર્ગ લોક
તો મેરૂથી ઊંચે છે; તો તે સૂર્ય–ચંદ્ર દેવો મનુષ્યલોકમાં મેરૂને કઈ રીતે
પ્રદક્ષિણા કરે? (ઉખરેલી)
ઉત્તર:– મેરુથી ઊંચે જે સ્વર્ગલોક આવેલ છે, તેમાં વૈમાનિક દેવો રહે છે. એ સિવાય
જ્યોતિષી–વ્યંતર અને ભવનવાસી દેવો છે–તેઓ મધ્યલોકમાં રહે છે. સૂર્ય–
ચંદ્ર એ જ્યોતિષી દેવો છે, અને મધ્યલોકમાં લગભગ ૭૦૦ થી ૯૦૦
યોજનની ઊંચાઈમાં તેમનું ગમન છે. મેરૂપર્વત તો એક લાખ યોજન ઊંચો
છે. એટલે સૂર્ય–ચંદ્ર તો મેરુના ૧૦૦ મા ભાગ જેટલી ઊંચાઈએ પણ નથી.
સૂર્ય–ચંદ્ર કરતાં મેરુની ઊંચાઈ સોગણી વધુ ઊંચી છે. આ ઉપરથી ખ્યાલ
આવી શકશે કે સૂર્ય–ચંદ્ર મનુષ્યલોકમાં મેરુને કઈ રીતે પ્રદક્ષિણા કરે છે.
(આ આપણા મનુષ્ય– લોકના સૂર્ય–ચંદ્રની વાત કરી. બાકી તો મધ્યલોકમાં
અસંખ્યાત (કરોડો અબજો નહિ પણ અસંખ્યાત) સૂર્ય–ચંદ્ર છે.
૮. પ્રશ્ન:– ભરતક્ષેત્રમાં આદિનાથ ઋષભદેવ તીર્થંકર કયા આરામાં થયા?
ઉત્તર:–
ત્રીજા આરાના અંતભાગમાં થયા.
૯. પ્રશ્ન:– ઋષભદેવ તીર્થંકર પહેલાં આરામાં કેમ ન થાય?
ઉત્તર:
પહેલા આરાની રચના ભોગભૂમિ (સ્વર્ગ જેવી) હોય છે; જેમ સ્વર્ગમાં
મોક્ષ નથી તેમ પહેલા આરામાં પણ મોક્ષસાધના હોતી નથી. ભગવાનનો
અવતાર