: માહ : ૨૪૯૮ આત્મધર્મ : ૪૫ :
‘આજ...આજ...ભાઈ! અત્યારે’
જીવ પ્રમાદને લીધે ઘણીવાર એમ વિચારે છે કે હજી નાની ઉમર છે, અમુક વર્ષ
પછી આત્મહિતમાં જ જીવન વીતાવશું.
પણ ભાઈ! શું તને લાંબા આયુષ્યની બાંહેધરી છે? અત્યારે ૨૦ કે ૪૦ વર્ષ છે
તો શું ૩૦ કે પ૦ વર્ષ સુધી આયુષ્ય રહેશે જ–એની તને કોઈ ખાતરી છે?–ના; તો પછી
એવી અનિશ્ચિત વસ્તુના ભરોસે ધર્મને દૂર ન ઠેલ. ૧પ–૨૦ વર્ષની નાની વયમાંય
ઘણાંના આયુષ પૂરા થતા દેખીએ છીએ.
વળી, આઠવર્ષ (ગર્ભકાળ સહિત) પછી તો ધર્મને માટે તું યોગ્ય ઉમરનો થઈ
જ ગયો. આઠવર્ષ થઈ જાય પછી ધર્મને માટે નાની વય ગણાય નહીં. ભલે લાંબુ
આયુષ્ય હોય તોપણ તેનો જે સમય ધર્મસાધનામાં વીતે તે જ સફળ છે; બીજા
નિષ્પ્રયોજન કાર્યોમાં જીવન વીતે તે તો નિષ્ફળ છે.
માટે, ‘પછી કરીશ’ એવો પ્રમાદભાવ દૂર કરીને, ‘આજે જ અને અત્યારે જ’
ધર્મનો ઉત્સાહભાવ પ્રગટ કર, ને સર્વ ઉદ્યમથી ધર્મમાં પરિણામને જોડ.–જો તને તારા
આત્માનો ખરેખરો પ્રેમ હોય તો! આત્મહિત કરતાં બીજું તો કોઈ ઉત્તમ કાર્ય આ
જગતમાં છે નહીં.
મારું જીવન
‘દેહાંતર’ થાય છે પણ ‘જીવાંતર’ થતું નથી,––એ શું સૂચવે છે? તે દેહ અને
આત્માની ભિન્નતા સૂચવે છે. દેહ તો એક નાશ પામીને બીજો થયા કરે છે, પણ જીવ
કાંઈ બીજો નથી થતો, શરીરો બદલવા છતાં જીવ નથી બદલતો, બધા શરીરોમાં એક જ
જીવ સળંગ વર્તે છે; તેનો વિચાર કરતાં વિનાશીક દેહથી અવિનાશી જીવનું અત્યંત
ભિન્નપણું સમજાય છે.
દેહના નાશથી મારું જીવત્વ કદી નાશ નથી પામતું, દેહ ન હોય તોપણ મારું
જીવત્વ ટકી જ રહે છે, એટલે દેહના આધારે મારું જીવન નથી, મારું જીવન તો મારા
ચૈતન્યભાવને આધારે છે. દેહ વગર તો હું જીવી શકું છું પણ ચૈતન્યભાવ વગર હું જીવી
શકતો નથી.–આ રીતે ચૈતન્યજીવન એ જ મારું જીવન છે.
હું સિદ્ધ થઈશ ત્યારે દેહ વગર એકલા નિરૂપાધિ ચૈતન્યભાવ વડે જ સદાકાળ
આનંદમય જીવન જીવીશ. અહા! એ જીવનનો મહિમા અચિંતત્ય છે...એ સિદ્ધોનો
મહિમા વચનાતીત છે; એના સ્વરૂપના ધ્યાનવડે અતીન્દ્રિય વીતરાગી જીવન પ્રગટે છે.–
એ આત્માનું સાચું જીવન છે.