વિચક્ષણ, અને એક સિંહ
વિચક્ષણ; એ સંબંધી બોધકથા
આપે ગતાંકમાં વાંચી. મૂરખ સિંહ
અને વાંદરો તો શરીરની છાયાને
જ પોતાનું સ્વરૂપ માનીને
અજ્ઞાનથી દુઃખી થયા; અને
વિચક્ષણ સિંહ તથા વાંદરાએ તો
છાયાથી ભિન્ન પોતાના અસલી
સ્વરૂપને જાણ્યું ને સુખી થયા. આ
રીતે અસલી સ્વરૂપનું જ્ઞાન તે
સુખી થવાનો ઉપાય છે. અને
નકલી (ઉપાધિરૂપ) ભાવોને સાચું
સ્વરૂપ માનવારૂપ અજ્ઞાન તે
દુઃખનું કારણ છે આ સંબંધી ૪૦
જેટલા લેખો આવેલા; તેમાંથી
કેટલાંક લેખોનું દોહન ગતાંકમાં આપેલું, બાકીનાં લેખોનો સાર અહીં આપવામાં આવે
છે. આ લેખો જિજ્ઞાસુઓને ખૂબ ગમ્યા છે.
ચૈતન્યસ્વરૂપ નથી, તે સ્વરૂપે પોતાને માનનારા જીવો અજ્ઞાનથી દુઃખી થાય
છે. પુરુષાર્થસિદ્ધિ ઉપાયમાં એ વાત કરી છે કે જીવનો સ્વભાવ રાગાદિ
પરભાવોથી રહિત હોવા છતાં તેનાથી સહિત માનવો અશુદ્ધ માન્યતા જ
સંસારદુઃખનું બીજ છે; અને તે પરભાવરૂપી છાયાથી રહિત શુદ્ધજીવને
અનુભવવો તે મોક્ષના મહાસુખનું બીજ છે.