સફળ કર્યું. આત્મામાં સમકિત–દીવડો પ્રગટાવીને તેં મોક્ષનો પંથ લીધો. ઉમર ભલે
નાની હોય, પણ આત્માને સાધે તેની બલિહારી છે. દેવો પણ તેનાં વખાણ કરે છે.
અલિપ્ત છે? તે વાત અહીં ત્રણ દ્રષ્ટાંતથી સમજાવી છે:–
વચ્ચે રહેલું દેખાય છે પણ તેનો સ્વભાવ જુઓ તો તે પાણીને અડયું જ નથી; તેમ
ધર્માત્મા સંયોગ અને રાગરૂપી કાદવ વચ્ચે રહેલા દેખાય પણ એના જ્ઞાનભાવને જુઓ
તો તે પરભાવોથી તદ્ન અલિપ્ત છે. જ્ઞાન તો રાગથી જુદું જ છે, તે જ્ઞાન પરભાવોથી
લેપાતું નથી. આત્માનું જ્ઞાન પરથી ભિન્ન છે; જેને જુદા જાણ્યા તેમાં અહંપણું કેમ
થાય? અને જેનો પોતાના સ્વપણે અનુભવ કર્યો એવી ચૈતન્ય સત્તાનું અસ્તિત્વ કદી
છૂટતું નથી, તેની દ્રષ્ટિ, તેની શ્રદ્ધા કદી છૂટતી નથી, તે પરભાવરૂપે કદી પોતાને
અનુભવતા નથી. નિરંતર તેને ભાન છે કે મારા જ્ઞાનનો એક અંશ પણ અન્યરૂપે થયો
નથી, જ્ઞાન પરભાવના અંશને પણ સ્પર્શતું નથી, છુટું ને છૂટું અલિપ્ત જ રહે છે. આ
રીતે સમ્યગ્દ્રષ્ટિ ગૃહવાસમાં રહ્યો હોય તોપણ જળ કમળવત અલિપ્ત જ છે.
ધર્માત્માનું સમ્યગ્દર્શન સોના જેવું શુદ્ધ છે, તે કટાતું નથી. ચૈતન્યબિંબ આત્મા દ્રષ્ટિમાં
આવ્યો તે દ્રષ્ટિની શુદ્ધતાનું એવું જોર છે કે પરભાવને ને અડવા દેતી નથી. રાગાદિ
હોવા છતાં શ્રદ્ધા–જ્ઞાન– તો સો ટચના સોના જેવા શુદ્ધ વર્તે છે. તે જ્ઞાન અને વિકલ્પને
અત્યંત જુદા જ રાખે છે. વિકલ્પનો જ્ઞાનમાં પ્રવેશ નથી, જ્ઞાન વિકલ્પરૂપ થતું નથી.
આવા જ્ઞાનવંત સમ્યગ્દ્રષ્ટિ ધર્માત્મા પ્રશંસનીય છે.