: ૪૪ : આત્મધર્મ : ફાગણ : ર૪૯૯
કાશીના પંડિતજી પૂજાના વાસણ લેવા ગયા ત્યારે–
ફત્તેપુરમાં પ્રતિષ્ઠા વખતે બનારસના પં. ફૂલચંદજીએ એક પ્રસંગ કહ્યો:– એકવાર
મુંબઈમાં તેઓ પૂજા માટેના સ્ટીલના વાસણ લેવા ગયેલા. સ્ટીલના વાસણના એક
સેટની કિંમત તે જમાનામાં સાડા અગિયાર આના થઈ. કરકસર માટે પંડિતજીએ
દુકાનદારને કહ્યું કે ભાઈ, બે પૈસા ઓછા લ્યો એટલે કે અગિયાર આના લ્યો.
દુકાનદાર કહે: અરે પંડિતજી! તમે ભગવાનની પૂજા માટે આ વાસણ લઈ જાવ
છો. એટલે ભગવાન તો તમને ઘણા પૈસા આપશે! પછી બે પૈસાનો લોભ શું કરો છો?
પંડિતજી પણ ખરા હતા... એ તો કાંઈ બોલ્યા–ચાલ્યા વગર, કે પૈસા આપ્યા
વગર, એમને એમ વાસણ થેલીમાં નાંખીને માંડ્યા હાલવા!
દુકાનદાર તો આભો થઈ ગયો... ને સાદ કર્યો કે અરે પંડિતજી! પૈસા તો
આપતા જાવ!
પંડિતજી કહે–ભાઈ, આ વાસણ તો હું ભગવાનની પૂજા કરવા લઈ જાઉં છું; તમે
જ હમણાં કહ્યું કે ભગવાન ઘણા પૈસા આપશે! તો તમારા વાસણથી હું ભગવાનની
પૂજા કરીશ તેથી તમને પણ ભગવાન ઘણા પૈસા આપશે! –પછી મારી પાસેથી
અગિયારઆના લેવાની શી જરૂર છે!
પંડિતજીએ કેવી સરસ યુક્તિથી ઈશ્વરકર્તૃત્વનું ખંડન કર્યું! વેપાર તો પંડિતજીની
યુક્તિથી અંજાઈ ગયો.
પછી તો પંડિતજીએ પૂરા પૈસા ચૂકવી દીધા, ને તેને યુક્તિથી સમજાવ્યું કે ભાઈ,
ઈશ્વર મને કે તને કાંઈ આપતા નથી. ઈશ્વર તો પૂર્ણ દશાને પામેલા પરમાત્મા છે, તેઓ
પૂજા વડે પ્રસન્ન થઈને કાંઈ આપતા નથી, તેમજ નિંદા કરનારને તેઓ કોઈ શિક્ષા કરતા
નથી. અને આપણે પણ ભગવાન પાસેથી કાંઈ લેવા માટે તેમની પૂજા નથી કરતા.
આપણે તો ભગવાનના ગુણો પ્રત્યેનું બહુમાન પૂજા દ્વારા વ્યક્ત કરીએ છીએ. તેમાં
આપણા પરિણામની જેટલી વિશુદ્ધિ થાય છે તેટલો આપણને લાભ છે.